Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
34
R.A.Podgórski–Ideeiwartościweuropejskimdziedzictwieaksjologicznym
Więcjeżeliotochodzi,comniesięzdaje,tozdajemisiętak,żenaszczycie
światamyśliświeciideaDobraibardzotrudnojądojrzeć,alektojądojrzy,
tenwymiarkuje,żeonajestdlawszystkiegoprzyczynąwszystkiego,cosłusz-
neipiękne,żewświeciewidzialnympochodziodniejświatłoijegopan,
awświeciemyślionapanujeirodziprawdęirozum,iżemusijądojrzećten,
Ideadobrawswejpodwójnejfunkcjinajwyższejzasadyontologicznej
iepistemologicznejuzasadniazarównosensistnieniawszelkiegobytu,jak
isensludzkiegopoznania,określabowiemwszelkibyt,włączniezrozu-
memludzkim,zapośrednictwemideizuwaginajegoistotę,czyliokreśla,
jakiepowinnobyćwszystko,coistnieje.Reale,interpretatorPlatona,utoż-
menidesie,jestzarazemimmanentne,jakitranscendentne,ostatecznie
wymykającsięjakiemukolwiekjednoznacznemuokreśleniu.Dlatego,jak
twierdziJanPatočka,ideatanniemożebyćprzedmiotemkontemplacji,
ponieważwogóleniejestprzedmiotem”.Filozofianieprzekazujejejbez-
pośrednio,lecztylkozadialektycznymrozumowaniem.Dialektykastanowi
istotęfilozofiiPlatona.Jesttodrogaprowadzącadopoznaniaideidobra.
Poznaniedobrastanowidokonaniazwrotukuprzemianiewewnętrznej,roz-
rowielokrotneprzemierzaniedialektycznejdrogi,nwspinaniesięwgórę
ischodzeniewdółpoprzezposzczególnestopnie,mozolnierodziwiedzę
Wks.IIPaństwaPlatonnapisał,żewbrewtemu,cotwierdząpoeci,
zof,czyliten,którydokonałzwrotu,jestwięcdialektykiem,azarazemsyn-
optykiem(hosynoptikosdialektikos),czyliwspółwidzącym,ogarniającym
Heraklit,fragmentDK22B102.Heraklit,Myśli,przeł.L.Staff,Warszawa1929,s.23.
30Tamże.
Gill,Afterward:DialecticandtheDialogueForminLatePlato,[w:]Ch.Gill,
M.McCabe(red.),FormandArgumentinLatePlato,Oxford1996,s.283-311.
