Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Kulturaciekawości”wHolandii:kolekcjonerzyikoneserzysztuki
HuygensaikuzynaJohanaMauritsavanNassau-Siegen–dwóch
znawcóweuropejskiejmodyarchitektonicznej(obajwznieślidlasiebie
wcentrumHaginowoczesne,postpalladiańskie,willowepałacemiejskie,
zktórychzachowałasięsiedzibategodrugiego:słynnyMauritshuis)
–zatrudniłnajwybitniejszychprojektantówholenderskich:Jacobavan
CampenaiPieteraPosta.
85
PowstałyrezydencjewHonselaarsdijk,Ter
NieuwburghwRijswijkiNoordeindewHadze,dziśjużnieistniejące.
86
Ichwnętrza,dekorowanepodkierunkiemvanCampena,zdobiły
głównieobrazymalarzyoscylującychmiędzycaravaggionizmemakla-
sycyzmem:samegovanCampenaorazPieteradeGrebbera,van
Honthorsta,PaulusaBora,ChristiaenavanCouwenberghaiMosesa
vanWttenbroecka.
87
Jestnatomiastwysocesymptomatyczne,żekiedy
Rembrandtspróbowałdołączyćdotejkompaniiorańskichmalarzy-
-dekoratorówiwykonałwielkoformatoweOślepienieSamsona(1636,
Frankfurt,StädelschesKunstinstitut–il.15)jakodardlaHuygensa,
obraztenzostałprzezsekretarzaksiążęcegoodrzucony.Byłnazbyt
gwałtowny,barokowy,drastycznyinieprzystawałdoklasycyzującej
konwencji,przyjętejnadworze.
88
Najpoważniejszymprzedsięwzięciemartystycznym,podjętymprzez
dwórhaski,byładekoracjaOranjezaalwnowejrezydencjiHuisten
BoschpodHagą,zbudowanejprzezvanCampenajużpośmierci
FryderykaHenrykadlaksiężnej-wdowyAmalii(il.16).
89
Wielkizespół
gloryfikacyjnychpanneaux,inspirowanyGaleriąMedycejskąRubensa
wparyskimPalaisdeLuxembourg,wykonalipodkierunkiemvan
Campenawlatach1648–1652mistrzowieflamandzcy:JacobJordaens,
TheodoorvanThulden,ThomasWilleboirtsBosschaert,Gonzales
Coquesorazholenderscyklasycyścilubklasycyzującypostcaravag-
gioniści:samvanCampenorazCaesarBoëtiusvanEverdingen,
SalomondeBray,PieterdeGrebber,GerritvanHonthorstiChristiaen
vanCouwenbergh,jakteżholenderscyflamandyści:JanLievensiPieter
Soutman.Winnychpomieszczeniachwillizawisływielkieportrety
HonthorstaidziełasłynnychFlamandów:Rubensa,vanDycka,Gerar-
daSeghersaorazichholenderskichimitatorów:GovaertaFlincka
iinnych.
Dwórorańskiniebyłzatemnigdyprotektoremczymecenasem
innejsztuki,jaktylkooficjalnej,zgodnejzmiędzynarodowymkanonem,
italianizująco-flamizującej.Niezbieranotu(pozasporadycznymiprzy-
padkami–np.Vroomem)obrazówwkonwencjidokumentarnego
realizmu,bliższegokolekcjonerstwupatrycjuszowsko-mieszczańskiemu,
aniteżdziełwkonwencjiDgierizabawzwidzem”.Wyjątkiemwśród
OrańczykówbyłdalekikuzynFryderykaHenryka–książęJohan
MauritsvanNassau-Siegen(1604–1679),wlatach1636–1644guber-
natorBrazylii,reformatorkolonialnejgospodarki,azarazemwybitny
protektorsztukinauk.DoBrazyliizabrałzesobągronouczonych
iartystów,którzymieliprzebadaćiudokumentowaćprzyrodęiludność
51
15.Rembrandt,Oślepienie
Samsona,1636,Städelsches
Kunstinstitut,Frankfurt
n.M.–zob.tabl.4
16.OranjezaalwHuisten
Bosch,Haga,dekoracja
malarska1648–1652–zob.
tabl.5
