Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Poglądynainteligencjęijejrozumienie–koncepcje,terminologia,modele
25
skrzypkaiwirtuozaniemógłbysięujawnić,ponieważskrzypceniebyłyjesz-
czewtedyznane.NajstarszewiadomościoskrzypcachpochodzązpołowyXV
wieku.Przypadekmożerównieżsprawić,żetrudnedotychczaszadaniestajesię
możliwedorozwiązaniapodwpływemjakiegośdoświadczenia,przeżyciaczy
zetknięciasięzosobąwybitną.
Interesującakoncepcjakoincydentalnychsił(łac.coincydentia
–jednoczesnewystąpieniekilkuzjawisk,zdarzeń,okoliczności)Davida
Feldmana(1980)podejmujepróbęwyjaśnieniamechanizmuprocesówod-
powiedzialnychzapojawianiesię„cudownychdzieci”owysokimprofesjonal-
nympoziomierozwojuzdolnościkierunkowych,przynormalnympoziomie
pozostałychwłaściwościpsychicznych.Ważnymelementemwtejkoncepcjisą
zmianyuwarunkowańwewnętrznychjednostki,spowodowanejednoczesnym
wystąpieniemkilkuzjawisk,zdarzeńiokoliczności,któremająistotnezna-
czeniedlaskrystalizowaniasięzdolnościdziecka.WedługFeldmana,rozwój
wybitnychuzdolnieńuwarunkowanyjesttakimiczynnikami,jak:biologiczne
wyposażenieorganizmu,indywidualnewarunkipsychospołeczne,kondycja
fizycznajednostki(medycyna,odżywianie),kontekstspołecznyikulturowy
(strukturarodziny,miejscezamieszkania),sytuacjaekonomiczna,polityczna,
systemyedukacyjne,religijneiświeckieobowiązującewdanymśrodowisku.
Istotnymiwarunkamisprzyjającymirozwojowiuzdolnieńsą:dużezaintere-
sowanie,zdobywaniewiedzy,rozwijanieumiejętnościwzakresiewybranej
dyscypliny.Ważnemogąbyćwydarzeniaprzypadkowe,których
wpływczęstodecydujeodalszymżyciuiaktywnościosobyuzdolnionej.
WprocesiekształceniairozwijaniazdolnościpsychologBenjaminBloom
(1985,za:J.Eby,J.Smutny,1998)proponujemodel,wktórymistotnejest,
abypierwszynauczycielstymulowałrozwójuzdolnień,byłżycz-
liwyiprzyjacielski.Drugipowinienbyćjużprofesjonalistą–dziecko
mapodporządkowaćsięjegowymaganiomisprostaćim,abyniezawieść
zaufanianajbliższychmuosób.Możerozwijaćwówczasrównocześniemo-
tywacjęwewnętrznąopartąnawczesnymsukcesieorazwsparciurodziców
inauczycieli.Trzecimnauczycielempowinienbyćmistrzwymagający
całkowitegozaangażowaniasięwswojądziedzinęnaukiicodzien-
nego,wielogodzinnegoćwiczenia.Nauczyciel-mistrzumożliwiamłodemu
człowiekowiosiągnięcieprofesjonalizmuorazzapewnianajwiększesukcesy
wwybranymobszarze.Bloomdoszedłdowniosku,żewszystkiebadaneprzez
niegoosoby,któreosiągnęłyszczytswegotalentuwwybranychdziedzinach,
cechowałydużapracowitość,stałedążeniedoceluiwytrwałość.
