Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
40
CzęśćI:JanPawełIIipolskiświatakademicki
Człowieknodpoczątku”odróżniasiebieodcałegowidzialnegowszech-
świata,awszczególnościodświataistotponiekądsobienajbliższych.Wszystkie
onesądlaniegoprzedmiotem.Onsampozostajewśródnichpodmiotem.Ta
samaKsięgaRodzajumówioczłowiekujakoistociestworzonejnaobrazBoga
iJegopodobieństwo.Cowięcej,wświetlepowyższegotekstujestrównocze-
śniejasne,żeowapodmiotowośćczłowiekałączysięwsposóbpodstawowy
zpoznaniem.Człowiekjestpodmiotempośródświataprzedmiotówdlatego,
żejestzdolnypoznawczoobiektywizowaćwszystko,cogootacza.Dlatego,że
przezswójumysłzwróconyjestnznatury”kuprawdzie.Wprawdziezawiera
sięźródłotranscendencjiczłowiekawobecwszechświata,wktórymżyje.
Właśniepoprzezrefleksjęnadwłasnympoznaniemczłowiekobjawia
sięsamemusobiejakojedynejestestwopośródświata,którewidzisięnod
wewnątrz”związanepoznanąprawdą−związane,awięctakżenzobowiązane”
dojejuznania,wraziepotrzebytakżeaktamiwolnegowyboru,aktamiświa-
dectwanarzeczprawdy.Jesttouzdolnieniedoprzekraczaniasiebiewprawdzie.
Poprzezrefleksjęnadwłasnympoznaniemczłowiekodkrywa,żesposóbjego
bytowaniawświeciejestnietylkocałkowicieróżnyodwszystkiegoinnego
pośródświata,leczżejesttakżewyróżniony,nadrzędnywobecwszystkiego
innegowjegoobrębie.Człowiekzauważapoprostu,żejestosobowymprzed-
miotem,osobą.Stajeokowokowobecswojejgodności!
Tekstbiblijnymówiponiekądopierwszychelementarnychprawdach−
nadawałnnazwy”−poprzezktóreczłowiekstwierdziłipotwierdziłswoją
podmiotowośćwśródświata.Możnarównocześniepowiedzieć,żewtymopisie
jestzapowiedzianyiniejakonzaantycypowany”całytenprocespoznawczy,
którystanowiodziejachludzkiejkultury.Niezawahałbymsiępowiedzieć,że
pierwszaKsięgaBibliiotwieraperspektywęwszelkiejnaukiiwszystkichnauk.
Rzeczywistość−całarzeczywistość,wszystkiejejaspektyielementy−będą
stanowiłyodtądnieustającewyzwaniedlaczłowieka−dlajegoumysłu.Również
całynowożytnyiwspółczesny,gigantycznyrozwójnaukijestwtymopisiejuż
zapowiedzianyizapoczątkowany.Żadnanowaepokapoznanianaukowego
niewykraczaistotowonpoza”to,cownimzostałojuż−wsposóbobrazowyi
elementarny−zarysowane.
6.Biblijnyparadygmatczłowiekapośródświatazawiera,jakwidać,zespół
elementów,którenieprzestająwyznaczaćnaszegomyśleniaoczłowieku.Nie
przestająteżdotykaćsamychpodstawjegopodmiotowości,atakże−przynaj-
mniejperspektywicznie−owegozwiązku,jakizachodzipomiędzynazywa-
niemprzedmiotów,procesempoznawczym,rozwijającymsięstopniowotakże
wpostaciwielościnauk,augruntowaniemmiejscaczłowiekawkosmosiejako
podmiotu.Imdalejsięgawysiłekzwiązanyzpoznaniem,czyliodkryciem
prawdyoprzedmiotowejrzeczywistości,tymbardziejpogłębiasięracjaludzkiej
podmiotowości.Racjatadotyczynietylko−inietyle−człowiekapośród
świata,ilejeszczebardziej:człowiekawśródludzi,człowiekawspołeczeństwie.
