Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NiechęćAlbertaMayslesadomontażuprzeszładolegendy.Niezależniejednak
46Naprzykładwtakiejwypowiedzi:
odindywidualnychchęciczyniechęci,każdemumateriałowinależynadaćjakąś
„Porządekchronologicznywydaje
sięnajlepszy.Topodstawa,na
strukturę.Tenproblembyłdlafilmowcówbezpośrednichbardziejkłopotliwy,
którejsiępracuje.Imbardziejzbli-
jestzresztąbardziejkłopotliwyrównieżodstronyteoretycznej.Myślbowiem,
żaszsiędoczasurzeczywistego,
tymlepiejdlafilmu”(J.Blue,One
żeabypokazaćrzeczywistośćtaką,jakajest,należynaniąwpływaćwmożliwie
Man’sTruth…,s.20).
najmniejszymstopniu(anajlepiejniewpływaćwogóle),wydajesięintuicyjnie
47Cyt.za:A.S.Labarthe,L.Marco-
relles,dz.cyt.,s.24.
prawdziwaitrudnosięzniąspierać.Zestrukturąjestinaczej–trudnoznaleźć
48Więcejpiszęotymw:Mirosław
taką,którawrównieintuicyjnysposóbprzylegałabydorzeczywistości.Dlatego
Przylipiak,Poetykakinadokumen-
talnego,wyd.2,Gdańsk–Słupsk
filmowcybezpośredni,poruszająctozagadnienie,wykazująmniejpewności.
2004,s.138–140.
Zazwyczajwolelionistrukturęchronologiczną46.Ogólniejednakzgadzanosię,że
49I.Cameron,M.Shivas,dz.cyt.,
50
s.18.
Tamże,s.19.
montażpoleganaodkrywaniustrukturytkwiącejwmateriale,tazaśodzwierciedla
strukturęistniejącąwrzeczywistości.Zaprzeczająwięcgwałtownie,gdykrytycy
francuscyzarzucająim,żefilmOnthePoleskomponowalifabularnie,wprowa-
dzającelementpowieściowy.„Myniewprowadzamytegoelementu–mówiDrew.
–Mygoodkrywamy.Rzeczywistośćjestbardziejinteresująca”.Iwinnymmiejscu:
„Historietkwiąwsamejrzeczywistości,niezależnieodnaszychmyśli”47.
Omawianedotądelementyskładającesięnasamoświadomośćruchudotyczyły
przedewszystkimcelówiśrodkówdziałania.Celemfilmowcówbezpośrednich
miałobyćusunięcie–wnajwiększymmożliwymstopniu–zapośredniczenia
przekazu,aprowadziłodotegounikanietychwszystkichczynników,które
takiezapośredniczeniewzmagają(wrodzajuekipyiświadectwjejobecności),
wypracowaniewłaściwychtechnikzdjęciowych,któreminimalizująpoziom
ingerencjiwfilmowanąrzeczywistość,orazpodporządkowaniemontażumate-
riałowizdjęciowemu.Nieuchronniejednakpostulatyruchumusiałyprowadzić
dowątpliwościipytańocharakterzefundamentalnym.Filmowcybezpośredni
samizsiebiewewłasnychartykułachsprawtychniepodnosili,musielijednak
odnieśćsiędonichwwywiadach,odpowiadającnapytaniakrytyków.Dylemat
podstawowydotyczyłkwestiiprawdyiobiektywizmuwsytuacjinieuchronnego
upodmiotowieniaprzekazu.Możnawięcgosformułowaćnastępująco:czyfilmy
bezpośredniepokazująprawdę,skorosąefektemsubiektywnychwyborów
idecyzjiichtwórców?
Wypowiedziróżnychtwórcównatentemat,anawettychsamychtwórcówwróż-
nychokresach,bywająrozmaite48.Niektórzy,jakLeacockczyMaysles,bronili
możliwościobiektywizmu,opatrującjąwielomazastrzeżeniami.Inni,jakWise-
man,stanowczosięodniejodżegnywali.Żadenfilmowiecbezpośredni,wprost
otozapytany,niewyrzekałsięswojegopunktuwidzenia.Przeciwnie,każdy
przyznawał,żegoma,żemożeonwpływaćnakształtfilmu,czylipokazywanej
rzeczywistości.Jednakniepociągałotozasobążadnychdalszychkonsekwencji.
KiNobEzPośrEDNiE1960–1963...........................................28
