Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
imałegopsotnika,powszechniedziśznanapodtytułemL
,Arroseurarro-
sé(czyliPolewaczpolany,alboOblanyogrodnik,cojestkontaminacjądwu
tytułów)–choćsamLouisLumièrezajedyniewłaściwyuważałwymy-
ślonyprzezsiebietytułArroseuretarrosé27(czyliPolewaczipolany).Wy-
bórwyświetlanychfilmówbyłnajwidoczniejprzypadkowy;trudnonp.
zrozumiećpowódniewłączeniadopierwszejprojekcjisłynnego(nakrę-
conegolatem1895ipokazywanegojużwewrześniu)Wjazdupociąguna
stacjęLaCiotat(Arrivéed,untrainengaredeLaCiotat).Kolejne„pierw-
szepokazy”wnowychmiastachikrajachkomponowanojużrozmaicie
idowolnie.Np.napierwszympolskimpokaziekinematografu,wlisto-
padzie1896wKrakowie,wzestawiedwunastufilmówwyświetlonotyl-
koczteryzhistorycznejprojekcjiwGrandCafé,teżzresztąnaogółpod
mylącymitytułami:Śniadanie,Placpocztowy(zapewnePlacedesCorde-
liers),OgrodnikiKąpiel.
Tenfrywolnypoczątkowostosunekdopierwszychfilmówdziwidziś
tymbardziej,żesprawiająonewrażeniestarannieskomponowanych
utworówartystycznych.Cowięcej,wiadomozpewnością,żesątofilmy
jednegoautora,którybrałpełnąodpowiedzialnośćzaichjakość.Uści-
ślijmy:przezcały1895rok,kiedy(ażdoprojekcjiwGrandCafé)bracia
dysponowalijednymjedynymaparatemprototypowym,wszystkiefilmy
obmyślał,kręcił,anawetwywoływałwemaliowanychmiskachirobiłpo-
tempozytywy,samosobiścieLouisLumière.Uważałkinematografza
swojąwłasnośćinikogodoniegoniedopuszczał;wyjątek,wchwilisła-
bości,zrobiłrazjedenifilmPalącetrawę(LesBrûleusesd,herbe),wczasie
letnichwakacjiwLaCiotat,pozwoliłnakręcićAugustowi28.
Odkądwstyczniu1896rokuwyruszyłowświat(oczymwnastępnym
podrozdziale)pięćdziesiątekipoperatorskichzaopatrzonychwnowe,fa-
bryczniewykonaneaparaty
,zagadnienieautorstwazaczęłosięoczywiście
komplikować(przecieżdługojeszczeniezaznaczanogonataśmie),tym
niemniej–ażdopołowy1897rokumniejwięcej(kiedyrodzinazdecydo-
wałasięnaodsprzedanieaparatówiprawdokinematografu)wszystkie
filmynakręconeichsystememmożnauznaćzawyprodukowaneprzez
LouisLumière,a.Odtądteżbraciazaczęliporządkowaćdorobekfirmy.
Opublikowanyw1905rokukatalogspółki„AntoineLumièreisynowie”
zawierał2018zarejestrowanychtytułów29.Trudnojednoznacznieustalić,
27Por.VincentPinel,LouisLumière…,op.cit.,s.119.
28Por.GeorgesSadoul,Rozmowa…,op.cit.,s.60.
29Por.Catalogue1905desvuespourcinématographe,w:BernardChardère,LesimagesdesLumière,op.
cit.,s.191-198.
II.LumièreiMéliès:fotografiiluzjonistainicjująkinematograf
95
