Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AUGUSTCOMTE
Rozprawaoduchu
filozofiipozytywnej
I
1.CelRozprawy
1
Całokształtwiedzyastronomicznejrozpatrywanybyłdotądwzbytnimodosobnieniu;
obecniewinienonsięstaćjednymzniezbędnychskładnikównowego,niepodzielnego
systemufilozofiiogólnej.Wciąguostatnichtrzechwiekówsamorzutneoddziaływanie
wszystkichwielkichpracnaukowychprzygotowałostopniowosystemten,który
osiągnąłdziśwreszcieprawdziwądojrzałośćteoretyczną.Jegospójnośćwewnętrzna
pozostajejeszczenaogółniezrozumiana;toteżnieocenionobydostateczniecharakteru
aniprzeznaczenianiniejszegoTraktatu
2
,gdybyśmyniepoświęcilitegoniezbędnego
wstępuprzedewszystkimodpowiedniemuzdefiniowaniuistnegoardzennegoduchatej
filozofii,którejpowszechnewprowadzeniestaćsięmusi–wgruncierzeczy
–głównymcelemtakiegowykładu.Najbardziejcharakterystycznącechątejfilozofii
jestokoliczność,żenaplanpierwszywysuwasięwniejstalepunktwidzenia
historycznyczylispołeczny,itozarównopodwzględemlogicznym,jakinaukowym
3
.
Zewzględunatomuszędlalepszegoscharakteryzowaniajejprzypomnieć
wstreszczeniuogólneprawo,któreustaliłemwmoimSystemiefilozofiipozytywnej.
Prawotodotyczycałejewolucjiumysłowej,jakąprzeszłaludzkość;zresztąwdalszych
studiachastronomicznychbędziemyczęstoodwoływalisiędoniego.
2.Trzyfazyrozwojuumysłu
Wedługtejpodstawowejdoktrynywszelkieteoretycznedociekania,zarówno
jednostki,jakgatunku,przechodzićmusząkolejnoprzeztrzyróżnestany
1
Tytułypodrozdziałówpochodząodtłumaczkipolskiegowydania.
2
ChodzituoTraitéphilosophiqued’astronomiepopulaire,Paryż1844.Rozprawaoduchu
filozofiipozytywnejjestwstępemdotegoTraktatu.Zostaławydanawtymżerokutakżeoddzielnie.
3
WWykładziefilozofiipozytywnej,t.I,s.34,wyd.1Comemówił:,,Gdysiętraktujewszystkie
teorienaukowejakozarazemgłównefaktylogiczne,tojedynieprzezpogłębionąobserwacjętych
faktówmożnasięwznieśćdopoznaniaprawlogicznych”.Terminnlogiczny”dotyczymetod,araczej
zasadpoznawczychodpowiedniostosowanychwrozmaitychnaukach.
