Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
niemaobowiązującejnaukiprzewodniejczyfilozofii,ani
teżjakiejśrozpoznawalnejjednościnauk”6.Tonaturalna
sytuacjafilozofii–niemożnaczegośosiągnąćiwłaśnie
dlategostajesiętoprzedmiotemanalizy.
Pytaniefundamentalne,jakienasuwasięwzwiązku
zpartyjnościąfilozofii,sprowadzasiędoustalenia,czym
miałabyonabyć.Odpowiedźprostaniejest,choćnie-
wątpliwiełatwiejjejudzielićwświetlerozważań,jakie
przeprowadziłWilhelmDilthey,twórcateoriiświatopo-
glądów.Najważniejszejednakjestnieto,jakwszczegó-
łachprezentujesięteoriaświatopoglądów,leczzczego
wyrasta.Odpowiedźnarzucasięsama:zprzekonania,że
przełomwiekudziewiętnastegoidwudziestegotoczas
kryzysu.ZtegoprzekonaniawynikafilozofiaFriedricha
Nietzschego,WilhelmaDiltheyaczyteżRudolfaEuckena
(1846–1926),pierwszegofilozofalaureataNagrodyNobla,
któryotrzymałjąwroku1908zaopublikowanąwłaśnie
rokwcześniejksiążkę,poświęconązagadnieniuświato-
poglądu.Eucken,uczeńGustavaTeichmüllera(1832–1888)
oraz[Rudolfa]HermannaLotzego(1817–1881),uznajeza
konieczneposzukanienowegoświatopoglądu:flWten
sposóbpostrzegamysiebiejakoznajdującychsiępomię-
dzysprzecznościamiirazciągnięcijesteśmywjedną
stronę,innymrazem–wdrugą;niemożnazapoznaćani
kryzysucałegożycia,aniteżkryzysukultury”7.Prze-
świadczenieEuckenaniejestnowe–wcześniejproblem
podejmowaliinni,amianowicieNietzscheiDilthey.Cie-
kawytozbiegokolicznościzwiązanyzfilozofamipodej-
mującymiproblemkryzysuludzkościikryzysukultury,
żeniemalwszyscyzwiązanibylizUniwersytetemwBa-
zylei(UniversitätBasel)wSzwajcarii.Wlatach1866–1868
6H.-M.Baumgartner:Rozumskończony.Kurozumieniuflozofi
przezsiebiesamą.Tłum.A.M.Kaniowski.Warszawa1996,s.62.
7R.Eucken:GrundlinieneinerneuenLebensanschauung.Leipzig
1917,s.72.
13
