Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
52
RozdziałI
ipublikującychnałamachczasopisma(Witkacy38).Jedynymautoremnieżyjącym
byłWyspiański,copotwierdza,żecieszyłsięwśródskamandrytówszczególnym
szacunkiem.
ZzagranicznychdramatówwydrukowanoOgnistegodoboszaFilippoTom-
masoMarinettiego(1925,z.40-42)39orazfragmentCzyśćcaśw.PatrykaCalderóna
(1927,z.50/54),obadramatywprzekładzieEdwardaBoyé.Jakwspominałam,za-
prezentowanoteżpoematdramatycznyPugaczowJesieninawprzekładzieWłady-
sławaBroniewskiego(nSkamander”1925,nr37;1926,nr43-46).
Opublikowanesztukiniereprezentowałyjednorodnejpoetyki,byłybie-
gunoworóżne.Wskazywałyraczejobszarposzukiwańczłonkówgrupy,atakże
świadczyłyopostawieeklektycznejredakcji.Docenionozarównozaangażowanie
społeczneŻeromskiego,modernistycznerozwiązaniaWyspiańskiego,jakigrote-
skowezabawyschematamiWitkacego,którezdaniemBoya-Żeleńskiegotworzyły
jakiśkabaretmetafizyczny40.Ważnąinspiracjąbyłtakżefuturyzmreprezentowany
przezMarinettiego,kwestionującegoznaczenietradycjiiaktywnegodziałaczapo-
litycznego.RokpóźniejnałamachnWiadomościLiterackich”Boyèzestawiałpassus
KarmazynowegopoematuLechoniazfragmentemtekstuteoretykafuturyzmu,na-
wołującymdozburzeniaWenecji,FlorencjiiRzymu41.
Wydajesię,żetakwłaśnieskamandryciwyobrażalisobieteatr-jakopołącze-
niezabawy,groteskiisprawnaprawdępoważnych.Cociekawe,większośćprezen-
towanychsztukniebyłaznanaodbiorcom,pozaWyzwoleniemiBiałąrękawiczką,
którąwłaśniegranowTeatrzePolskim.
Poreaktywacjiczasopismaopublikowanonastępującesztuki:Murzynwar-
szawskiSłonimskiego(1935,z.58-60),UbuKról,czyliPolacyAlfredaJarry’ego
wtłumaczeniuBoya-Żeleńskiego(1935,z.61-62),LatowNohantIwaszkiewi-
cza(1936,z.77;1937,z.78/80-81/83),aktIIIPowrotuPrzełęckiegoJerzegoZa-
wieyskiego(1937,z.84/86),IwonaksiężniczkaBurgundaWitoldaGombrowicza
(1938,z.93/95-96/98)orazfragmentObronyKsantypyLudwikaHieronimaMor-
stina(1938,z.99/101).Itymrazembyłatomieszaninasztukuznanychoraztakich,
któredopieromiałyrozpocząćswójżywotsceniczny.
Trudnodociec,czymkierowałasięredakcjawdoborzedramatówiautorów.
Różnorodnośćmożepoświadczać,żecelembyłozaprezentowaniemożliwościro-
dzajuliterackiego.Powodemmógłbyćtemat-nawiązaniedoarcykomediiŻerom-
38
39
40
41
DramatWitkacegomiałzaprezentowaćwpraktyceteorięCzystejFormy,przedstawianąwcze-
śniejnałamachmiesięcznika.
OlosachdramatuMarinettiegowPolscezob.P.Strożek,MarinettiifuturyzmwPolsce1909-
1939.Obecność-kontakty-wydarzenia,Warszawa2012,s.174-180.
T.Boy-Żeleński,PremierawTeatrzeim.Fredry[rec.S.I.Witkiewicz,JanMaciejKarolWście-
klica],„KurierPoranny”1925,nr57,s.5.
E.Boyé,Futuryzmifaszyzm,„WiadomościLiterackie”1926,nr40,s.1.
