Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
najlepiejograniczeniatejformułyzrzeszaniasię.Przybraku
ramprawnomiędzynarodowych(wdzisiejszymrozumieniu)
wdłuższymczasieniedopowstrzymaniabyły,zjednejstrony,
tendencjeodśrodkowe(izolacjonistyczne),adrugiej–domi-
nowaniewzwiązkunajsilniejszegoczłonka(Ateny).Tendencja
dodominacjiiinstrumentalnegowykorzystywaniastosunków
międzypaństwowychwidocznajestdobrzewdziejachstaro-
żytnegoRzymu,którywielokrotniewchodziłwnajrozmaitsze
układy„sojusznicze”prowadzącedorozszerzaniaImperium.
Średniowiecze
Wśredniowieczu,wrazzpowstaniempaństwstanowych,
pojęciesuwerennościnabrałonowegosensu.Roszczeniom
uniwersalistycznympapiestwaicesarstwaprzeciwstawiano
ambicjemiastpółnocnowłoskichi„peryferyjnych”monarchii
stanowych.
Liga
Powstawałyzwiązkiwyznaczająceczłonkomcelepolitycz-
Lombardzka;
ne(LigaLombardzka)iekonomiczne(LigaHanzeatycka).
Liga
Aspiracjeantyuniwersalistycznewrazpostępamireformacji
Hanzeatycka
doprowadziłydoupadkuśredniowiecznejideiuniwersalizmu.
Jednocześnie,wrazzkształtowaniemsięnowożytnychnarodów
europejskich,pojawiałysiępierwszepomysłyzinstytucjona-
lizowaniakontaktówwceluzapobieżeniawojnom.Pomysły,
zdzisiejszejperspektywyutopijne,torowałydrogędlawspół-
czesnegopojmowaniaistotyiroliprawamiędzynarodowego.
Dwieprzeszkodyczyniłyjeutopiami:brakukładupolitycz-
negozwanegodziśwspólnotąmiędzynarodowąorazbrak
powszechnieprzyjmowanejideiprawamiędzynarodowego.
Drugiczynnikodgrywałmniejsząrolę,gdyżprzynajmniejod
czasówHugonaGrocjuszaistniałypodwalinydoktrynalnepod
kształtowanieponadnarodowegosystemuprawnego.Natomiast
kształtowaniesięwspólnotymiędzynarodowejwnowożytnym
sensiebyłoprocesemdługotrwałym.Zaprzełomoweuznajesię
Pokój
dwawydarzenia.Pierwszymwydarzeniembyłpokójwestfalski
westfalski;
(1648)kończącywojnętrzydziestoletnią.Traktatypokojowe
kongres
proklamowałyzasadęsuwerennościirównościpaństw–wa-
wiedeński
runekkoniecznyutworzeniawspólnotymiędzynarodowej.
Drugimwydarzeniembyłkongreswiedeński(1814–1815),
obradującynadkształtemEuropyponapoleońskiej.Pomijając
wtymmiejscudorobekszczegółowykongresu,trzebawskazać
naprzełomowośćzasadyrównowagisił.Uprzedniidalszyrozwój
stosunkówmiędzynarodowychpokazał,żebalanssiłirówno-
ważenieinteresówczłonkówwspólnotymiędzynarodowejjest
32
