Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział1
67-86%,audyzygotycznych32-48%,przyczym¼spośródwszystkichdwojacz-
kówbadanychprzezBishopuzyskałajednocześnieniższeodprzeciętnychwyniki
wniewerbalnychtestachinteligencji.Innymisłowy-wielebliźniątjedno-idwu-
jajowychbyłoobarczonychnietylkozaburzeniamijęzykowymi,leczdodatkowo,
amożeprzedewszystkimdeficytamiwzakresiefunkcjipoznawczychwpływają-
cyminaogólnąsprawnośćintelektualną.Ponadtosiłaoddziaływaniaczynników
genetycznychokazałasięniejednakowawprzełożeniunaróżneskładowekompe-
tencjijęzykowej;największadlaprodukcjimowy,anajmniejszadlasłownictwa
zależnegowdużejmierzeoduwarunkowańśrodowiskowych.
Przedstawionedowodynapoparcietezyowrodzonościjęzykałatwopod-
ważyć.Nieudałosięnaukowcomprecyzyjnieumiejscowićbłędówwzapisie
genetycznym,któremożnabyuznaćzabezpośredniąprzyczynęSLI,aniteż
wyizolowaćjednostkidziedziczeniakodującejogółzdolnościjęzykowych.Jed-
naknajwięcejgłosówpolemicznychodezwałosięwreakcjinaogłoszeniegenu
FOXP2genemjęzykowym.Jużsamozałożenie,żejakiśpojedynczygenza-
wierającywyłącznieinformacjęotym,jakmabyćsyntetyzowanedanebiałko,
mógłbysamodzielnieaktywowaćrozwójtakzłożonejfunkcji,jakąjestmowa,
wzbudziłofalękrytyki.Wszaktylkowpotocznymrozumieniuuzdolnienia,
charakterczytemperamentsądziedziczone,podczasgdytaknaprawdęgeny
odpowiadająjedyniezapowstawaniesekwencjiaminokwasówłączącychsię
wstrukturytkankowe,będąceconajwyżejzalążkiempewnychwłaściwości,
lecznigdygwarantemichrozkwitu.Dzisiajniktjużniewątpi,żeoboktego,co
wrodzone,doujawnieniasięokreślonejcechykoniecznesąodpowiedniewa-
runkizewnętrzne.Konkludując-możnawskazaćgenyofundamentalnymzna-
czeniudlaontogenezymowy(FOXP2,KIAA0319,DCDC2iin.),aleniesąto
genyściślejęzykowe,gdyżtenajprawdopodobniejnieistnieją.
Zdeterminowanygenetycznieipozagenetycznierozwójpsychomotoryki
udzieckaprzebiegarównoleglezprocesamidojrzewaniamózgu.Wpierwszym
rokużyciawielezmianrozwojowychopierasięnajegonaturalnejaktywno-
ści(BerkoGleasoniBernsteinRatner2005:424).Askorokażdymdziałaniem
imyśląsterująmechanizmyneuronalne,toróżnegorodzajunieprawidłowości
wobrębieośrodkowegoukładunerwowego(OUN)mogąrzutowaćnaczyn-
nośćmówienia.Czynnośćtajestregulowanaprzezwyspecjalizowaneobszary
korymózgowej,zktórychpierwszorzędneznaczeniemająokolicaBrokiioko-
licaWernickego.Uwiększościludzisąonezlokalizowanewlewejpółkuli,stąd
mówisięofunkcjonalnejasymetriimózgu,jakkolwiekpodczasprzebiegupro-
cesówjęzykowychstwierdzasięrównocześniestanpobudzeniawobrębiewie-
luinnychstrukturkorowych(takżewpółkuliprawej),cozkoleiprzeczytzw.
teoriomwąskolokalizacyjnym.
Wwyjaśnieniuzwiązkupomiędzymózgiemamowąijęzykiemdopomogły
badanianadosobamizafazjądefiniowanądziśjakoczęściowalubcałkowita
utratakompetencjijęzykowejnaskutekurazówlubchorób.Pierwszegoopisu
tegozaburzeniadokonałPaulBrocaw1861r.,wyodrębniającafazjęruchową
