Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.KOMPETENCJEPSYCHOSPOŁECZNE–MIĘKKIE
Oprofesjonalnymiskutecznymdziałaniuzawodowymczłowieka
decydująróżnorodnekompetencje,którepowinnymiećcharakter
dynamiczny,awięcbyćstalerozwijaneidoskonalone.
(Strykowskiiwsp.,2003,s.7)
1.1.WYJAśNIENIATERMINOLOGICZNE
Kompetencjeodpowiedzialnezapsychospołecznefunkcjonowanieczłowiekasąróżnie
nazywane.Terminy„umiejętnościlubkompetencjespołeczne,interpersonalne,psychospo-
łeczne,emocjonalne,osobiste,społeczno-psychologiczne,emocjonalno-społeczne,miękkie,
relacyjne,interakcyjne,życiowe”częstofunkcjonująjakosynonimyopisującepodobny
zakresdyspozycjiisąużywanezamiennie(Matczak,2011;Smółka,2008;Woynarowska,
2002).Wniniejszymopracowaniuprzyjętookreślenie„kompetencjepsychospołeczne”,
bowiemnajpełniejoddajeonospecyfkęwchodzącychwjegoskładcech,dyspozycjiiumie-
jętnościocharakterzepsychologicznymispołecznym.
istniejąróżneklasyfkacjeprzedstawiającestrukturękompetencjipsychospołecznych.
Baron(1990)wymienia15komponentówujętychwpięćgrup:
–umiejętnościintrapersonalne(emocjonalnasamoświadomość,asertywność,samo-
akceptacjaiszacunekdowłasnejosoby,samoaktualizacjaorazniezależność);
–umiejętnościinterpersonalne(empatia,zdolnośćdoutrzymywaniawięzizinnymioso-
bamiorazodpowiedzialnośćspołeczna);
–umiejętnościprzystosowawcze(zdolnośćrozwiązywaniaproblemów,umiejętność
konfrontowaniasubiektywnychdoświadczeńzrzeczywistościąorazgiętkośćprzysto-
sowawcza);
–umiejętnościzwiązanezradzeniemsobiezestresem(tolerancjanastresorazkon-
trolaimpulsów);
–umiejętnościzwiązanezutrzymaniemdobregonastroju(optymizm,poczucieszczę-
ściarozumianegojakozdolnośćdoodczuwaniazadowoleniazsamegosiebieoraz
innychludzi,atakżecieszeniesiężyciem,niepoddawaniesięzłymnastrojom).
RinniMarkle(za:Oleś,1998)opisująkategoriezachowań,któreichzdaniemsąistotne
dlaomawianychkompetencji:
–umiejętnościkomunikacyjne;
–umiejętnościasertywne;
–umiejętnościwzmacnianiaipodtrzymywaniainnych;
–umiejętnościwyrażaniasiebie.
WujęciuArgyle’a(2002)kompetencjepsychospołecznesązbioremtakichumiejętności,
odktórychzależymożliwośćadekwatnejreakcjinaokreślonąsytuacjęspołecznąorazwybór
strategii,jakąnależyzastosować,abyzrealizowaćwłasnecele.dotychumiejętnościnależą:
–nagradzanie,czyliumiejętnośćudzielaniawzmocnieńspołecznych,którewpływają
nautrzymanierelacji,podniesieniejejatrakcyjnościorazumożliwiająwywieraniewięk-
szegowpływunadrugąosobę;
–empatiaiumiejętnośćpodejmowaniarólinnychludzi;
