Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Istotakonsumpcjiorazsferykonsumpcji
15
naukowych,wktórejpoluzainteresowaniależązagadnieniakonsumpcji,będziezazwy-
czajnawłasnyużytekmodyfikowaćtędefinicję,toznaczyeksponowaćtejejaspekty,
któresądlaniejistotne.Przykładowofizycyichemicybędątraktowaćkonsumpcjęjako
zjawiskofizykochemiczne,tzn.opisywaćjąwkategoriachfizykiichemii,medycy–jako
procesmetabolizmuizaopatrywaniaorganizmuwokreśloneskładnikibudulcoweoraz
energetyczne,psychologowie–jakoprocestransmisjiróżnychbodźcówzjednychorga-
nówdodrugichiwynikająceztegozachowaniaistanyczłowieka,socjologowieikulturo-
znawcy–jakosposóbżyciazbiorowości,zaspokajaniaswoichpotrzeb,szczególnietzw.
potrzebwyższychitp.Ważnejestjednak,abywtychnbranżowych”definicjachkon-
sumpcjiniezostałutraconyjejpierwotny,podstawowysens.
1.1.2.Segmentacjasferykonsumpcji
Wbadaniachsferykonsumpcjimożnawyróżnićczterysegmenty(obszary).Przed-
miotemanalizsą:
potrzebyludzkie,
środkizaspokojeniapotrzeb(przedmiotykonsumpcji),
sposobyzaspokojeniapotrzeb(zachowaniakonsumpcyjne),
efekty(skutki)zaspokojeniapotrzeb.
Omówimypokrótcekażdyztychczterechsegmentów,którewistociemogąstanowić
samodzielnedyscyplinybadawczeorazdydaktyczne.
Jednymznajbardziejrozbudowanychdziałównaukspołecznychjestteoriaimeto-
dykabadaniapotrzeb.Pomimodużejrangitegotematunaukispołeczneniewypraco-
wałyjednolitejteoriipotrzeb.Należyzresztąwątpić,czykiedykolwiekdotegodojdzie
iczywogóletakateoriajestpotrzebna.Naturapotrzebjestbowiemwielceskompliko-
wanaipodleganieustannymzmianom.Opracowaniecałościowej,rozwiniętejteorii
potrzebbyłobywgruncierzeczyrównoznacznezesformułowaniemogólnejteoriiczło-
wieka,wyjaśniającejjegofunkcjonowanieicałokształtzwiązkówzotoczeniem,ato
wydajesięmałoprawdopodobne.
Jakkolwiekterminnpotrzeba”wydajesięjasnyiintuicyjniezrozumiałyniemaldla
każdegoczłowieka,bardzotrudnogoprecyzyjniezdefiniować.Jestbowiem–wbrew
pozorom–wieloznaczny,wieloaspektowy,naskutekczegoujęciadefinicyjnepotrzeb
sązróżnicowaneiuzależnioneczęstoodkonkretnychcelówbadawczych,stosowanych
metoditp.Ponadtoopróczterminunpotrzeba”możnaczęstospotkaćwyrażenia
opodobnejtreści,bliskoznaczne,takiejak:zapotrzebowanie3aspiracje3pragnienia3
motywy3popędy3preferencjeitp.Teostatniepojęciauznajesięzregułyzawyraz(sposób)
ujawnianiasiępotrzeb.Każdaznaukspołecznycheksponujezarównowdefinicji,jak
iwsystematycepotrzebswojepodejście,wynikającezespecyfikitejdyscypliny.Przykła-
dowowpsychologiiakcentujesięgłówniepotrzebyjednostkiludzkiej.Socjologięintere-
sująwszczególnościpotrzebyizachowaniazbiorowości.Ekonomiścizaśzajmująsię
przedewszystkimpotrzebamiwkontekścieśrodkówisposobówichzaspokojeniaprzez
dobramaterialneorazusługi,itozarównonapoziomiemikro-,jakimakrospołecznym.
