Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kulturafizycznawświetlefilozofiiiteologii
29
chrześcijanamisąkonserwatyścipotępiającyświatdoczesnyitrudzwiązany
zjegoprzekształcaniem.„Bógjestosiągalnydlanaswłaśniedziękipracy”46.
PodobniejakMounieropowiadasięzazaangażowaniemwsprawytego
świata.Jesttobardzoważnakonstatacjazpunktuwidzeniainteresującejnas
tutajaktywnościruchowej.Bowiemwynikazniej,żeTeilhardopowiadasię
zatakąkoncepcjąchrześcijaństwa,wktórejzaangażowaniewsprawyrozwo-
jujestzobowiązaniemikoniecznością.Dotyczytowpełniuczestnictwaludzi
wkulturzefizycznej,którejnajwyższymkryteriumjestaktywnośćruchowa
skierowananarozwójciałaizdrowia.
PodstawątransformizmuTeilhardajesttezaojednościwszystkichele-
mentówwszechświata.Oznaczato,żewszelkieformyrzeczypojawiającesię
wświeciesąkonsekwencjąprzekształceniajednegomaterialnegotworzywa47.
Myślimateriasą„zmiennymisprzężonymi”:immateriaosiągawyższystopień
skomplikowania,złożoności,tymbardziejpotęgujesięudziałpsychizmu48.
CzłowiekniepojawiłsięwwynikuaktustwórczegoBoga,leczwwyniku
„skokumutacyjnego”,„skokujakościowego”49.Nastąpiłonwwynikuosiągnię-
ciaprzezmateriękrytycznegopunktuzłożoności,przez„wyłom,jakiuczyniła
hominizacja,falazłożoności–świadomości”50.Pojawiłsięczłowiekprzynosząc
naświatnowyrodzajświadomości,amianowicieświadomośćrefleksyjną.Od
tegomomentuczłowiekstałsięcentrumewolucjiinabarkachjegospoczywa
odpowiedzialnośćzakierunekiszybkośćjejprzebiegu.Przedczłowiekiemsą
następnefazyjegorozwoju:witalizacji,hominizacji,nadhominizacji,wwyniku
których„masięukształtowaćjakaśpostaćnadczłowieka”51.
Życie„znaukowegopunktuwidzenia,zdaniemTeilharda,jestmaterial-
nymskutkiemzłożoności”.Swoistościąbiosfery–sferyżycia–jestzdolność
doasymilacjiireprodukcji.Wprzypadkunoosfery–sferyludzkiej(myślą-
cej)–zdolnośćautorefleksji,twórczejinwencjiiprzeżywania.Teniebywałe
zdolnościczłowiekasąwynikiemwyjątkowegoskomplikowania,złożoności
wnimmaterii52.„Wczłowieku,piszeTeilhard,materiadoszławjegomó-
46
Ibidem,ss.30-31.
47
Przezmaterięrozumiałcałokształtotaczającychnasrzeczy,sił,stworzeńwtakiejmierze,
wjakiejsąonedlanaspostrzegalne.Por.P.TeilharddeChardin(1955-76),Lemilieudivin.W:
oeuvres,Paris,s.123.
48
P.TeilharddeChardin(1960),Z„Fenomenuludzkiego”,Znak,nr68-69,s.234.
49
ChoćwjakimśsensieTeilhardniewykluczałinterwencjistwórczejBogaprzypojawieniu
sięduszyludzkiej,leczwaspekciefenomenologicznymakcentowałwpływewolucjibioko-
smicznej.Por.Pisma,t.1,s.30;oeuvres,t.3,op.cit.,s.104.
50
P.TeilharddeChardin(1964),Człowiekiinnepisma,Warszawa,PAX,s.225.
51
P.TeilharddeChardin(1967),Wybórpism,Warszawa,PAX,s.192.
52
Teilhard,wiernyempiriologicznejpłaszczyźniewpunkciewyjściowymswychrozważań,
opisywałduszęjakoefektzorganizowaniamaterialnegociała.Por.Lephenomenehumain.
W:oeuvres,op.cit.,ss.193-195.
