Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Popiątekonceptualizacjageopolitykijakofenomenunkontekstowego”
wynikającegozjegousytuowaniawrzeczywistościhistoryczno-kulturo-
wejpowoduje,żeprzedmiotembadańjestspołeczno-przestrzennyitech-
nologiczno-terytorialnyaspektpowstaniakoncepcjigeopolitycznych
iichużycia.Historycznierzeczbiorącproblemygeopolitycznezawsze
byłyproblemamipaństwa,społeczeństwa,możliwościtechnologicznych
wichrelacjidoczynnikaprzestrzennego.Geopolityka,jakopraktyczny
iracjonalnysposóbmyśleniaoprzestrzeniistrategiiwpolitycemiędzy-
narodowej,historyczniebyłagłębokozwiązanaztymcoFoucaultnazy-
wałnzarządzaniem”(governmentalizationofthestate).Pytaniatakiejak:
nJakajestnajlepszadrogadouczynieniazpaństwamocarstwa?”(klu-
czowenp.dlaAlfredaMahana),czyteż:nJakijestnajlepszykształttery-
toriumpaństwowegoiwjakisposóbpaństwopowinnosięterytorialnie
rozwijać?”(podstawowepytaniegeografiipolitycznejFryderykaRatzla)
byłypraktycznymiproblemamizarządzaniapaństwem,któremotywo-
wałytwórcównklasycznejgeopolityki”ileżałyupodstawjejrozwoju.
Geopolitykabyławswojejistociezwiązanazeuropejskąnowoczesnoś-
ciąizezmianamispołeczno-technologicznymi,któreumożliwiałyroz-
ciągnięciekontrolinadokreślonymterytorium.Dlategoteżgeopolityka
krytycznastarasięwiązaćnmyślgeopolityczną”zkontekstemhistorycz-
nymitechnologicznym[por.ÓTuathail,Dalby1998].
Takzarysowanyprogrambadawczygeopolitykikrytycznejprzyczynił
siędojejszybkiegorozwoju.Kluczowedlarosnącejpopularnościgeopo-
litykikrytycznejstałosięprzedewszystkimwykorzystanietradycjifilo-
zoficznejMichaelaFoucaultiwprowadzeniedoobiegupojęciandyskursu
geopolitycznego”
.Geopolitykakrytyczna,którabyłajednymzelementów
procesuodradzaniasięakademickiegozainteresowaniageografiąpoli-
tyczną,powstałairozwinęłasięwśrodowiskuanglojęzycznychgeogra-
fów,takichjakJohnAgnew,SimonDalby,KlausDodds,PeterTaylor,
ColintFlintorazGearóidÓTuathail.Intelektualnąinspiracjądlaroz-
wojugeopolitykikrytycznejbyłaprzedewszystkimfrancuskageografia
radykalnaorazpoststrukturalizm.Towłaśnietedwietradycjebadawcze
wnajwiększymstopniuprzyczyniłysiędoostatecznegoukształtowania
sięnurtuokreślanegojakogeopolitykakrytyczna.
68