Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Odstrzelców
dożołnierzy
NiebyłobyodrodzonejPolskibezLegionów,
aLegionów–bezzwiązkówstrzeleckich.Towłaśnie
organizacjeparamilitarnesprzedwojnynietylko
pozwoliłyprzygotowaćsiędonadchodzącego
konfliktu,aleteż–stanowiąclegalną,widoczną
emanacjęruchuniepodległościowego–przywróciły
nadziejęidodałyotuchytym,którzyjużzwątpili
wsprawęwskrzeszeniaPolski.Towłaśniestrzelec
–czysokół,jakgopotoczniezwano–wswoim
szarymmundurze,wmaciejówcezorzełkiembez
korony,stałsiętym,który„wtęlękliwągawiedź
ulicznąwlałjakąśmocnieokreśloną”.
EuropapierwszejdekadyXXw.przypominała,choćtojuż
wyświechtaneporównanie,gotującysiętygiel.Niemal
każdyjejmieszkaniecczułsiępokrzywdzony,zagrożony,
niedoceniony,niezadowolony.Wrzałonazachodzie,
wrzałonapołudniu;padałytrony,powstawałyrepubliki,
wykluwałysięcoraztonowenurtypolityczne,
zawiązywałypartieizwiązkizawodowe.Wrzało
nachłodnejpółnocy,gdzieNorwegiazerwałaunię
personalnązeSzwecją,aFinowiezmagalisię
zrusyfikacyjnymizakusamigubernatoraBobrikowa(który
skończyłostateczniezastrzelonynaschodachSenatu
wHelsinkach).WrzałonaBałkanach,wyrywającychsię
spodwielowiekowejdominacjitureckiej.Wrzało
wdwójnasóbwEuropieŚrodkowo-Wschodniej,gdzie
zaporędlaemancypacjinarodówstanowiłyanachroniczne
reżimy,którechcącdostosowaćsiędonowoczesności,
wahałysiępomiędzyprzyjęciemkursuliberalnego
aprzysłowiowymzamordyzmem.Żyjącpodwładzą
opresyjnegoaparatu,narodyśrodkowoeuropejskie
zmuszonebyływyszukiwaćlukiwograniczającymich
