Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cyklreportażyJerzegoRogowiczaooboziekoncentracyjnymwDachau135.Zbigniew
Anculewiczutrzymuje,żeRogowiczbyłpierwszympolskimdziennikarzem,który
uzyskałmożliwośćzobaczenianawłasneoczy,czymsąobozykoncentracyjne136.
Redaktorstołecznego,bezpartyjnegodziennika,zbliżonegodonarodowejdemokracji,
wystarałsięoprzepustkę,wystawionąprzezprezydiumbawarskiejpolicjipolitycznej
wMonachium(zzewnątrzoglądałonobózkilkamiesięcywcześniej).Jaksamza-
znaczawreportażu,wybierałsiędoKLDachau,któregonazwanstałasięnaświecie
jakgdyby[!]symbolemcałejnędzyludzkiegoupokorzenia”zwewnętrznymoporem:
nwiedziałem,żewoboziekoncentracyjnymczekamnie[...]nietylkopatrzeniena
niedolętychbezbronnychludzi,aleiprzyglądaniesięjej-jakgdybyzapuszczanie
zimnejsondywichgorącąranę”;wspominateż,żewizytawobozietowprawdzie
ndziennikarskaponęta”-dlaniegojednakstanowiprzedewszystkimdziennikarski
obowiązek137.Polagrzeoprowadzajądziennikarzauprzejmioficerowie,wtymsam
komendant,określenijakoWergiliusze138,nieustanniepodkreślającywychowawczą
funkcjęobozu.Rogowiczzdajesobiesprawę,żeuczestniczywfarsie.Rozmawia
zwięźniami,oczywiściewobecnościesesmanów;więźniowiejednakmówiątakie
rzeczyiwtakisposób,abysobieniezaszkodzić139.Komendant,zwracającsiędo
więźniów,używasłowanpan”.Jedzeniewobozieokazujesięniezłe.Dachaujawisię
reportażyściejakoobóz,gdzieizolujesięinwychowuje”poprzezpracę;owszemjest
Fot.7.JerzyRogowicz:„Wychowanie”przez
obóz.„KurierWarszawski”1936,nr258
135
JerzyRogowicz:Woboziekoncentracyjnym.nKurierWarszawski”1936,nr255(wyd.wieczorne),
s.2-3;Zaco?Odjakdawna?,nr256(wyd.wieczorne),s.2-3;„Wychowanie”przezobóz,nr258,
s.6;Wszerziwzdłużobozu,nr260(wyd.wieczorne),s.2-3;„Korytarz”polskiwobozie,nr308
(wyd.wieczorne),s.2;Jakichżywią?,nr314,s.5;Przyszłośćobozu,nr321,s.7-8.
136
ZbigniewAnculewicz:ObózkoncentracyjnywDachauwreportażuJerzegoRogowicza.nMrągow-
skieStudiaHumanistyczne”,t.2(2000),s.13.
137
JerzyRogowicz:Woboziekoncentracyjnym,dz.cyt.,s.2.
138
JerzyRogowicz:Przyszłośćobozu,dz.cyt.,s.7.WtekściepojawiasięteżinnyDantejskimotyw:
słowanlasciateognisperanza”(Woboziekoncentracyjnym,dz.cyt.,s.3).
139
Wcześniej,wndzikichobozach”trudnobyłonawetoudawanąrozmowę.Por.:nKilkukoresponden-
tomzezwolonoodwiedzić»wzoroweobozy«,Heudeberg,DachauiOranienburg.SAtowarzyszyło
dziennikarzom,nakażdymkrokuwobozach,które»urządzone«zostałyspecjalniedlatychzwiedza-
jących.Reporterzyniemogliwżadensposóbnawiązaćniepostrzeżeniekontaktuzwięźniami,zadać
imchoćbykilkapytań.Dlategoteżopisydziennikarzyzagranicznychtoraczejimpresjekrajobra-
zów,malowniczościpołożeniaobozówkoncentracyjnych,aniżeliobserwacjeistotnegostanurzeczy”
(Brunatnaksięga...,dz.cyt.,s.253-254).
45
