Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38Rozdział1.Przedmiotizakresekonomii
ocenyobecnegokryzysu,którywrzeczywistościpojawiłsięjakozjawiskozninnego
świata”,nieistniejącegowmatematycznychmodelachekonomicznych.Zapotrzebowanie
współczesnychspołeczeństwnateorieniejestrealizowane.Narodydziałająnpoomac-
ku”,bezwsparciateoretycznego,atowłaśniezdaniemautorówoznaczabankructwo
zawoduekonomisty(iproponowanychprzeznichrozwiązań).Wynikatostąd,żemo-
delestandardowezakładają,iżrynkiigospodarkisąwewnętrzniestabilne,tylkookre-
sowoopuszczająścieżkęstabilnegorozwoju.
Zdaniemtychautorówwiększośćekonomistówniespełniaswegopodstawowego
zadania,nieostrzegapolitykówozagrożeniachiignorujepublikacje,któretoczy-
nią.Zdroworozsądkoweremediazamiastadekwatnejteorii,choćużyteczne,sąsłabymi
substytutamiteoriisterowaniapolitykąrozwojuiregulowaniagospodarki.Potrzebnesą
modelezdolnespojrzećwoczyniebezpieczeństwomtakwyjątkowymjakobecneczasy.
Wpodsumowaniuswojejanalizyautorzypodkreślają:
1.Obecnykryzysmożnaokreślićjakofinalnestadiumdobrzeznanegoszablonu(re-
guły)boom-and-bust,którybyłwielokrotnieprzerabiany,jednakniektórejegoaspekty
powodują,żeróżnisięonodswoichpoprzedników,m.in.poprzedzającygoboomwdu-
żejczęścibyłzwiązanyzrozwojemnowychproduktówfinansowych,otwierającychno-
wemożliwościinwestowania,orazglobalnywymiaraktualnegokryzysu,gdypoprzed-
niebyłykonsekwencjąprzeinwestowaniaitd.(więcejokryzysachwrozdz.21).
2.Obawymienioneaspektyobecnegokryzysubyłyignorowaneprzezakademicką
ekonomię,np.przeinwestowanietraktowanojakoegzotycznyprzypadekzejściaze
ścieżkistabilnegowzrostu,ponieważekonomiaakademickazzałożeniajestniekompa-
tybilnazracjonalnymdziałaniem.
3.Ekonomiauchybiławswoimobowiązkuwobecspołeczeństwa,aby,jeślito
możliwe,ostrzegaćiwskazywaćnarzędzia,którewypracowaławceluzapobiegania
kryzysom.Byłateżopornawujawnianiuograniczonościswoichmożliwości.
NatomiastJ.Stiglitzpodkreślanawstępie,żeteoriaekonomiiznajdujesięwstanie
krytycznym.Jeżeliprzyjąćzasłusznezałożenie,żegłównymwyznacznikiemjejna-
ukowościjestzdolnośćprzewidywania,okazałosię,iżkondycjaekonomiijest:(a)wbar-
dzozłymstanie,(b)gdyprocesygospodarczeodbywająsięwzględnienormalnie,prze-
widywalnośćjestzadowalająca,(c)natomiastgdyzmianysąduże,przewidywalność
jestbardzosłaba.Stiglitznapisał,żestandardowyparadygmatteoriimonetaryzmuza-
kładałkoniecznośćspełnieniawieluwarunków,którewszystkiemożnazakwestionować.
Przekonanieteopartebyłynawierze,żesamodzielnerynkisąnajbardziejefektywne.
Takapolitykaniebyłaopartanażadnejteoriianinadoświadczeniachpraktycz-
nych.Standardowemodeleekonomicznezawiodły,awieleprzewidywanychoczekiwań
mikroekonomicznychokazałosięniezgodnychzpraktyką.
Hipotezaoefektywnościrynkuodegrałacentralnąrolęwrozwojuteoriiekonomii
orazpolitykigospodarczej,naprzekórkrytyceopartejnaocenierealnejrzeczywistości
ostatnich30lat.Dlawieluobecnykryzysjestpotwierdzeniemobaleniahipotezy
oefektywnościrynku.Natomiasthipotezaracjonalnychoczekiwańjakohipotezaro-
