Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
trzustkowym[9.11].Okresowożółćjestmagazyno-
wanawpęcherzykużółciowym[9.20].Dalejwje-
licieczczym(jejunum)[9.12]ikrętym(ileum)[9.13]
zachodząkolejneetapytrawieniaiproceswchła-
nianiasubstancjiodżywczychzdegradowanychdo
prostychskładników.Niestrawioneresztkiprzezza-
stawkękrętniczo-kątniczą[9.14]dostająsiędoje‑
litagrubego(intestinumcrassum;largeintestine).
Wkolejnychjegoodcinkach:kątnicy[9.15],okręż-
nicy[9.16]iodbytnicy[9.17]następujeprocesodzy-
skiwaniawodyiformowaniamaskałowych,które
przesuwanesądobańkiodbytnicy[9.18].Zbań-
kiodbytnicysąusuwanedziękitłocznibrzusznej
imięśniówcegładkiejprzezodbyt(anus)[9.19]
nazewnątrz.
Największaczęśćprzewodupokarmowegoznaj-
dujesięwjamiebrzusznej,poczynającodżołądka.
Strukturyprzewodupokarmowegosątamobjęte
błonąsurowiczą-otrzewną(peritoneum).Blasz-
kiotrzewnejobejmująszczelinowatąprzestrzeń
-jamęotrzewnej(cavitasperitonealis;peritoneal
cavity).
UkŁadwewnątrzwydzielniczy
systemaendocrinum;endocrinesystem
Gruczoływydzielaniawewnętrznegouwalniają
(glomammaria;mammarygland)[10.7]-jestgruczo-
swojewydzieliny,zwanehormonami,doukładu
łemwydzielaniazewnętrznego.Szyszynka(rytmy
krążenia.Dziękitemumogąoddziaływaćnaod-
fizjologiczne)(glopinealis;pinealgland)[10.8],ko‑
dalonetkankiinarządywobrębiecałegociałapod
mórkiCtarczycyiprzytarczyce(gospodarkawap-
warunkiemistnieniatamdopływukrwiorazwystę-
niowo-fosforanowa)(gloparathyroidea;parthyroid
powaniareceptorówdladanegohormonu.Najwyż-
szympoziomemukładuwewnątrzwydzielniczego
jestpodwzgórze(hypothalamus)[10.1],będącejed-
nocześnienajwyższympiętremukładuautono-
micznego.Produkowanewjądrachpodwzgórza
hormonyuwalniająceihamującepoprzezukład
wrotnylejkaprzysadkidocierajądoprzedniego
płataprzysadki(hypophysis)[10.2],gdziesterują
wydzielaniemhormonówtropowych,którezkolei
zapośrednictwemkrążeniasystemowegodocierają
doobwodowychgruczołówwewnątrzwydziel‑
niczych.Tepoprzezswojehormonyodpowiadają
zazmianęmetabolizmuifunkcjidocelowychna-
schematrozmieszczeniastrukturukładu
10
1
2
3
4
6
5
wewnątrzwydzielniczego
8
9
7
rycina10
rządówitkanek.
Zarównoproduktymetabolizmu,jakistężenie
hormonówzwrotniewpływająnapoziomwydzie-
laniagruczołówobwodowych,przedniegopłata
przysadkiipodwzgórza.Mechanizmtennosinazwę
osipodwzgórzowo‑przysadkowo‑gruczołowej.
Regulacjitejpodlegajątarczyca(glandulathroidea;
thyroidgland)[10.3],nadnercza(gloglosuprarena-
les;suprarenalglands)[10.4],jądra(testes)[10.5],
jajniki(ovaria;ovaries)[10.6],gruczołsutkowy
UKŁADWEWNĄTRZWYDZIELNICZY
23
