Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.SzczytwAtenach
Podwóchwiekachmyśleniapresokratycznegofilozofiaprzeżywa
wAtenachrozkwit,jakinigdyprzedtemaninigdypotemniemiał
przypaśćjejwudziale.PoSokratesie,wzorcowejiwzorowej
postacidlazachodniejfilozofii,zjawiasiędwóchspośródnaj-
większychmyślicieliwhistoriiludzkości:PlatoniArystoteles.
Historiaszczęśliwiezrządziła,żenajpierwPlatonuczysięod
Sokratesa,apotemArystotelesodPlatona;wtensposóbdwarazy
podrządwybitnymyśliciel„studiuje”uinnegowybitnegomyśli-
ciela,bynapodstawiejegogłębokoprzemyślanychpoglądów
wypracowywaćwłasne.
SOKRATES
Sokrates(ok.470–399p.n.e.)niezostawiłżadnychpism.Znamy
gojednakzdialogówjego„ucznia”Platona,mianowiciezjego
„dialogówwczesnych”.PodczasgdyweWspomnieniachoSo-
kratesieKsenofonta(Memorabilia,ok.370/360p.n.e.)jawisięon
jakowprawdziezacny,aleipoczciwymieszczuch,akomediopi-
sarzArystofaneswChmurachwyśmiewagojakoateistycznego
Podziśdzieńpodziwiamy„bezlitośniewnikliwe”pytaniaSokratesa,
wktórychobnażałpoglądyrozmówcówjakotylkorzekomąwiedzę,nie
pretendującprzytymdotego,by„wiedziećlepiej”:„Wiem,żenicnie
wiem”.WwojniepeloponeskiejSokratesbierzeudziałwtrzechkampa-
niach;jakoczłonekradywyróżniasięodważnymiwystąpieniami.
„Filozofowanienarynku”ściągajednaknańoskarżenieopsuciemłodzieży
iwprowadzanienowychbóstwzamiastwiarywtradycyjnychbogów.
WdialoguPlatonaApologia(ObronaSokratesa)Sokrateszdecydowanie
odrzucaoskarżenia.Wiernyswejzasadzie,byraczejsamemucierpieć
niesprawiedliwość,niżniesprawiedliwośćwyrządzać,wzbraniasięjednak–
jaktwierdziPlatonwdialoguKriton–przedzaaranżowanąprzezprzy-
jaciółmożliwościąucieczkiiwoliumrzećwypijająckubekcykuty.–Po-
piersiehellenistyczne.
