Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
ROZDZIAŁ1.DOWODZENIEWLOGICEKLASYCZNEJ
tylkowjęzykachformalnychteorii(aksjomatycznych).Opisujęzykadokonu-
jemywmetajęzyku,któryjestzazwyczajmieszanką(pewnejczęści)języka
naturalnegoidodatkowychsymbolitzw.metazmiennych.Wdalszymciągu
jakosymbolimetazmiennychbędziemyużywa˙
clitergreckich,ajakosymboli
zmiennychliterłacińskich.Odróżnienie(sztucznego)językadanejlogikiczy
teorii,zwanegoteżjęzykiemprzedmiotowym,odmetajęzykaużywanegodo
jegoopisujestgwarantemuniknięciaproblemówtakichjaknp.paradoks
kłamcy,wynikającychzsamozwrotnościjęzykównaturalnych.Użyciemeta-
języka,akonkretniemetazmiennych,pozwalateżuzyskaćniezbędnypoziom
ogólnościwomawianiuregułisystemówdowodzenia,np.stwierdzaćcoś
odowolnymzdaniu,bezwzględunajegoformę.
JęzykKRZjestbardzoprosty.Przyjmujemywnimtylkojedennieskoń-
czony,przeliczalnyzbiórzmiennychzdaniowychZZ.Będąonereprezento-
waneprzezliterypjqjrjsj...jp1jq1j...jp2j...
.Zmiennetegotypumajązaza-
daniereprezentowaćdowolnezdaniaoznajmujące.Jedyne(pierwotne)stałe
tegojęzykatospójnikioznaczanesymbolami:¬(negacja),A(koniunkcja),
V(alternatywa),ą(implikacja).Pierwszyznichjestjednoargumentowy,
tzn.łączysięzjednymzdaniemjakoswymargumentem,powstałewten
sposóbzdanienazywamyrównieżnegacją.Pozostałesądwuargumentowe,
tzn.łączązesobądwazdaniajakoswojeargumenty.Intuicyjnie,negacja
odpowiadawyrażeniunnieprawda,że”,koniunkcja–ni”,alternatywa–nlub”,
aimplikacja–njeżeli...to”.Należyjednakpamiętać,żechodzitujedynie
oprzybliżonącharakterystykę;podanezwrotywjęzykupolskimsąbowiem
wieloznaczne1,natomiastodpowiedniespójnikijęzykaKRZmająwnimpre-
cyzyjnieokreśloneznaczenie.Wmetajęzykubędziemyużywaćmałychliter
greckichOjψjχj...naoznaczeniedowolnychzdań(formuł)językaKRZ;a
ichzbioryoznaczymyzapomocąwielkichliterΓj∆jΠj...
.Możemyteraz
podaćkluczowądefinicjęzdaniaalboformuły2wtymjęzyku.
Definicja1.1(ZbiórformułKRZ)FORjestnajmniejszymzbiorem
spełniającymwarunki:
1.ZZ⊂FOR
2.jeżeliO∈FOR,to¬O∈FOR
3.jeżeliOjψ∈FOR,to(OAψ)j(OVψ)j(Oąψ)∈FOR
1ObszernądyskusjęnatentematznaleźćmożnawIndrzejczak[12].
2WprzypadkuKRZtedwaokreśleniamajątakiesamoznaczenie;rozróżnimyje
wprzypadkujęzykarachunkukwantyfikatorów.