Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kontekstwybuchukryzysuzadłużeniowego
zadłużenia,aleponieważbyłyoneudzielanenatrudniejszychwarunkach,spo-
wodowałypogorszeniestosunkówzniektórymipaństwamilatynoamerykań-
skimi.BankŚwiatowyodegrałjednakbardzoważnąrolęwniektórychkra-
jach,któreniechciaływspółpracowaćzMFW(naprzykładArgentyna,która
zdecydowanieniezgadzałasięzkilkomaaspektamiprocesurestrukturyzacji
narzucanegoprzezFundusz).MiędzyamerykańskiBankRozwojuobrałdość
podobnątrajektorięcoBankŚwiatowy,takżezyskującwiększąwagędopiero
wwynikuogłoszeniaplanuBakera(Stallings2014:53–82).
Zpunktuwidzeniawierzycieli(USAiinnepaństwaZachodu,instytucje
międzynarodoweorazbankikomercyjne)kryzyszadłużeniapojawiłsięgłów-
niezpowodubłędówpolitykirządówdłużników.Pożyczkizostałyzmarnowa-
neprzeznieefektywneprzedsiębiorstwapaństwoweinierozważnewydawanie
środków.Koniecznewięcbyłopodjęciewolnorynkowychreform,liberalizacja
handlu,stworzeniezachętdlabezpośrednichinwestycjizagranicznych,atak-
żewzięciepełnejodpowiedzialnościzaswójdług,gdyżwprzeciwnymrazie
mogłotozagrozićmiędzynarodowemusystemowifinansowemu.Uważano,że
ewentualnaredukcjazadłużeniawwiększymstopniuzaszkodzidłużnikomniż
impomoże,gdyżodetnieichwprzyszłościodpożyczekzmiędzynarodowych
rynkówfinansowych,atymsamymutrudniichwzrostgospodarczy.Zkolei
zperspektywydłużnikówkryzyszadłużeniowybyłefektemwzrostuświatowych
stópprocentowych,spadkucensurowcówiupadkuświatowegohandlunapo-
czątkulatosiemdziesiątych.Obwinianopolitykęmakroekonomicznąrządów
wierzycieli,wszczególnościpolitykęfiskalnąUSA,ospowodowaniewieluglo-
balnychwstrząsów.Jednocześniebagatelizowanorolępolitykikrajówzadłużo-
nych.Państwawierzycielskieiinstytucjemiędzynarodoweściślekoordynowały
swojedziałaniazbankamikomercyjnymi,gdyżwszystkiemiałypodobnecele
iinteresy.Głównympragnieniemtychtrzechgrupbyłouniknięciepoważnego
kryzysufinansowego,którymógłwystąpić,jeślikryzyszadłużeniazakończył-
bysięcałkowitymwstrzymaniempłatności.Bankikomercyjne,abyuniknąć
ciężkichstrat,musiałyzatempożyczkirenegocjować,aMFWirządyZachodu
zawszejewspierałyprzystolenegocjacyjnym.Podrugiejstroniestołubyłykraje
zadłużone,naogółdziałającindywidualnie(Sachs1989a:1–36).
AżdolatsiedemdziesiątychMiędzynarodowyFunduszWalutowyodgry-
wałzasadnicząrolęwmonitorowaniupolitykigospodarczejpaństwrozwija-
jącychsię.Zakażdymrazem,gdyjakiśkrajmusiałzmierzyćsięzdeficytem
bilansupłatniczego,opiniaFunduszubyłakluczowa,abyuzyskaćdostępdo
kredytówztransnarodowychbankówprywatnychiinstytucjimiędzynaro-
dowych.Sytuacjatazmieniłasięwkolejnejdekadzie,gdybankikomercyjne
szukałyrynkówzbytudlaswojegokapitału,niebaczącnazaleceniaMFW
44
