Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
UmabermitallenKräfeninderkatholischenKirchengemeindewie-
deraufzubauen,wasdiepolitischenLeidenschafenundDämonendes
AbstimmungskampfesankatholischemDenkenundFühlen,amsen-
suscatholicus,indenHerzenderParochianenverwüstethaben,ent-
schlossichmichauseigenemAntriebe,umBinationeinzukommen1.
ks.GottfriedPillawa
Konkretniejszaocenaznaczeniaks.Skowrońskiegomieścisięwzna-
miennympowiedzeniu-niewiadomo,ktojejakopierwszytaksfor-
mułował-żeks.SkowrońskiochrzciłpolskiradykalizmnaŚląsku.Był
tunaprawdę„soląziemi”
,bosurowiznęnacjonalizmuzwielkąiwyro-
zumiałąmiłościąwewalnejmierzesamuchrześcijanił2.
ks.EmilSzramek
Chamisso,francuskiemigrantzczasównapoleońskich,napisał
wNiemczechznakomitą,proto-kafowskąpowieśćoczłowieku,który
zgubiłswójcień.Ijakkolwiekurodaksiążkipolegamiędzyinnymina
zamierzonejwieloznaczności,trudnoniepodejrzewać,żedlajejauto-
raCzłowiekBezCieniatoCzłowiekBezNarodu.KiedyznajomiPetera
Schlemihlaodkrywajątęjegoniepokojącąwłaściwość,zaczynajągo
unikać,choćpozacieniemniczegomuniebrakuje.Ktośktoniema
swegonarodu,urągaprzyjętympowszechniekategoriominarażasię
opiniipublicznej3.
ErnstGellner
1ArchiwumPaństwowewOpolu,OberpräsidiumderProvinzOberschlesien,85.Got-
tesdienstlicheVersorgungderMinderheit1931-37,Pismobierdzańskiegoproboszcza
GottfriedaPillawydorząduprowincjalnegowOpoluz23.04.1931,k.102.Pismoskierowa-
nezostałodowładzprowincjalnychwzwiązkuzkonfliktemmiędzyproboszczemparafiiśw.
JadwigiŚląskiejwBierdzanachalokalnągrupąVereinigtenVerbändeHeimattreuerObe-
rschlesier(ZjednoczonychZwiązkówWiernychOjcowiźnieGórnoślązaków)wokółjęzyka
nabożeństw(A.Michalczyk:Heimat,KircheundNation.DeutscheundpolnischeNationali-
sierungsprozesseimgeteiltenOberschlesien(1922-1939).Köln-Weimar-Wien2010,s.253).
2E.Szramek:Ks.AleksanderSkowroński.Obrazżyciaipracynatleproblematykikresów
zachodnich.„RocznikiTowarzystwaPrzyjaciółNauknaŚląsku”1936,R.5,s.7.Wewszyst-
kichcytatachzachowanooryginalnąpisownię.
3E.Gellner:Narodyinacjonalizm.Tłum.T.Hołówka.Warszawa1991,s.15.
