Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
ROZDZIAŁ1
Uwarunkowaniamiędzynarodowychstosunkówkulturalnych
1.1.4.Państwoietniczność
Wyznacznikiemtożsamościgrupyetnicznejjestraczejkulturaniżwyglądzewnętrz-
ny.Niewykluczatojednakpewnegozróżnicowaniakulturowegowobrębiedanej
grupyetnicznejanitego,żedanytypkulturymożestanowićwspólnątożsamośćróż-
nychgrupetnicznych.Generalniejednakzwiązekmiędzyetnicznościąakulturąjest
bardzosilny(Fenton2007,s.35).Należyjednocześniezauważyć,żecorazczęściej
kulturajestuznawanazajedenzpodstawowychargumentównarzeczsuwerenności.
Zajmiemysięterazproblememnieadekwatnościpodziałówpolitycznychikultu-
rowo-etnicznychwskaliświata.Niespełnadwieściepaństwversuskilkalubkilkana-
ścietysięcygrupetnicznych(częśćbadaczyuznaje,żejesttoliczbazbliżonadoliczby
języków,tj.5000–7000,część,biorącpoduwagęinneniżjęzykwskaźniki,wspo-
minaoliczbieponad12tys.grupetnicznychwskalicałegoświata).Tymsamym
możnauznać,żeponad98%grupetnicznychniemawłasnegopaństwanarodowego.
Wpraktyceoznaczatorównież,żeok.85–90%współczesnychpaństwjestuzna-
wanychzawieloetniczne.Tylkook.10–15%państwjestuznawanychzawzględnie
homogeniczneetnicznie.Wypływająstąddwazasadniczoistotnewnioski.
'Wniosek1:oficjalnemiędzynarodowe(wrozumieniu:międzypaństwowe)sto-
sunkikulturalnestanowiąniewielkączęśćstosunkówmiędzykulturowychwogó-
le.Analizującstosunkimiędzykulturowe,należyzatemwięcejuwagipoświęcać
stosunkomwewnątrzpaństwowym,wktórychistotnąrolęodgrywająargumenty
narzeczprzetrwaniairozwojuposzczególnychkultur,uważanychzazagrożone.
PrzykłademmogąbyćrelacjemiędzykulturowewKanadzieiBelgii,państwach
szanującychodrębnościkulturoweposzczególnychgrup,anawetwspierające
rozwójichpartykularnychkultur.
'Wniosek2:dużaczęśćgrupetnicznych,nieposiadającychwłasnegopaństwana-
rodowego,dąży(lubbędziedążyć)dojegouzyskania(lubprzynajmniejzagwa-
rantowaniasobieautonomiikulturalnejlubpolitycznej)wceluzabezpieczenia
swojegobytu,aletakżedlapodniesieniaprestiżumiędzynarodowegoiuznania
swojejkultury.Żądanieuznaniaswojegoprawadoodrębnejpaństwowościozna-
czawpraktyceżądanieuznaniarównoprawnościswojejkultury.Zakładasię
powszechnie(raczejsłusznie),żejedyniewłasnepaństwonarodowegwarantuje
ochronędanejkultury.Należyodnotować,żeargumentdotyczącyochronydanej
kulturyzazwyczajpoczątkujeprocespolitycznejseparacji.
Wskaliświatanajwiększezróżnicowanieetniczne(skalakoncentracjietnicznej
państw)występujewAfryceŚrodkowejiPołudniowo-Wschodniej,AzjiPołudniowej
iPołudniowo-WschodniejorazwpółnocnejczęściAmerykiŁacińskiej.Donajbar-
dziejzróżnicowanychetniczniepaństwzaliczasię:PapuęNowąGwineę(862grupy
etniczne)Indonezję(744),Nigerię(497),Indie(439),USA(307),Kamerun(297),
Meksyk(278),DemokratycznąRepublikęKonga(260),Chiny(254),Sudan(245)
orazBrazylię(224)(daneza:Terralingua,www.terralingua.org).
Najmniejszezróżnicowanieetnicznewskalicałegoświatajeślinieliczyćterenów
pustynnych(Sahara,Australia,Mongolia)lubtrwalezamarzniętych(Grenlandia,
Arktyka),gdziejestonostosunkowoniewielkiegłówniezprzyczynklimatyczno-