Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
•MICHAŁTlGRONOWSKIOSB,PIOTRURBAŃSKI•
pracylChoćdokumentyfundacyjneniemówiąotymwprost,przyj-
mujesię,żefundatorzynadawaliimterenyrokującenadziejęnaroz-
wójróżnychdziedzingospodarki,jakchoćbygórnictwaimetalurgii50l
Zakonnastrukturasprzyjałarelacjomnaliniiwertykalnej:kapi-
tułageneralna-opactwomacierzyste-filialne,natomiastwzajemna
łącznośćmiędzyposzczególnymiklasztoramiwPolsce,pozakilkoma
wypadkamiwynikającymizprawafiliacji,wpraktycebyłabardzoluź-
nalPewneożywienieprzyniosłystaraniaopowołaniepolskiejprowin-
cji,leczwłaściwyprzełomdokonałsiędopierowepocepotrydenckiej
wrazzwizytacjamikomisarzageneralnegoEdmundaaCrucewlatach
1579-158051lEfektemjegoreformatorskichdziałańbyłoformalneery-
gowanieprowincjioraznadaniejejstatutów,określenieuprawnień
wizytatoraorazpoleceniekształceniamłodychmnichówjakopunkt
wyjściadoreformyiodnowyzakonulTematwłasnegostudiumteolo-
gicznegoorazjegoumiejscowieniapowracałprzezcałyniemalXVIIwl
nakolejnychkapitułachprowincjalnych;jegoformalnezałożenieiza-
twierdzeniedokonałosiędopierow1738rl,asiedzibąstudiumstałosię
opactwowMogile52lStabilizacjażyciawidocznabyłazarównowkul-
tywowaniugłównegopowołaniamnicha,czylisprawowaniuliturgii,
wzałożeniutrzechnowychfundacji53,aleteżwtwórczościliterackiejlTa
ostatnia,jaksięwydaje,mogłasięwiązaćzdyskutowanąkwestiąforma-
cjiistudium,gdyżwśródpiszącychmnichówmamyopatów,jakchoć-
byAndrzejaKrzesimowskiegozKoprzywnicy,czyprofesówteologii,
przykładowoMalachiaszaKramskiegozObrylTematykatejtwórczości
50HlLeszczyński,Dziejecystersów,sl82-83;P
lKołodziejski,Górniczo-hut-
niczadziałalnośćcystersówwąchockich(1179-1819),w:Ingenioethumilitate.Stu-
diazdziejówzakonucystersówiKościołanaziemiachpolskich,redlAlMlWyrwa,
BibliotekaŚląska:Poznań-Katowice-Wąchock2007,sl115-125l
51HlLeszczyński,Dziejecystersów,sl90innl
52Idem,ZdziejówKolegiumProwincjalnegoCystersówwMogile,w:Dzieje
teologiikatolickiejwPolsce,redlMlRechowicz,tl2:Ododrodzeniadooświecenia,
czl2:Teologiascholastycznaijejrozwójwakademiachiszkołachzakonnych,TNKUL:
Lublin1975,sl413-445;orazKlKaczmarek,Szkołyistudiawpolskichklasztorach
cysterskich,w:MonasticonCistersiensePoloniae,tl1,sl185-186(całość:sl172-188)l
53Byłyto:Wistycze(od1670),OlizarowyStaw(od1704)iKimbarówka
(od1711);HlGapski,CystersiwRzeczypospolitejinaŚląskuwXVI-XVIIIwieku,
w:MonasticonCistersiensePoloniae,tl1,sl59-60(całość:sl55-70)l
~36~
