Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JolantaSzempruch
1.wiedzadoświadczalna,powstajezasprawąuczestniczącego,
empatycznegorezonansuzjakimśistnieniem;oznaczarównież
współtwórczekształtowanieświatawobustronnymspotkaniu.
Artykułujeonarzeczywistośćprzezwewnętrznyrezonansztym
coistnieje.Stanowipodstawęinnychformwiedzy;
2.wiedzaprzedstawieniowa,wyłaniasięzwiedzydoświadczalnej
iubieranaszespotkaniezeświatemwmetaforyianalogienatury
estetycznej.Wiedzataczerpiezekspresyjnychformobrazowania,
używającsymboligraficznych,muzycznych,plastycznych,wo-
kalnychisłownychformsztuki.Jestsposobem,wjakinadajemy
początkowąformęnaszemudoświadczeniu,symbolizujepodsta-
woweznaczenie,jakiemadlanasświat;
3.wiedzapropozycjonalna,funkcjonujewkategoriachkonceptual-
nych,wyrażasięwzdaniach,teoriachiformułach,którepojawiają
sięwrazzbiegłymopanowaniempojęćiklaswjakiewyposażają
nasjęzykiliczba.Twierdzeniawystępująwformachprzedsta-
wieniowychiichpodstawąjestartykulacjaświatawnaszymdo-
świadczeniu;
4.wiedzapraktyczna,wyrażasięwbiegłościikompetencji;wiedza
jakcośzrobić.Zakładakonceptualneopanowaniezasadistandar-
dówpraktyki,elegancjęprzedstawieniaidoświadczalneoparciew
sytuacjiczasoprzestrzennej,wktórejdziałaniesięodbywa.Stano-
wispełnienietrzechwcześniejszychformwiedzyiurzeczywist-
niajewcelowychczynach.
Zasadniczymcelemwiedzyjestskutecznedziałaniewświecie.Wie-
dzatworzyteżrozumienieświata,stajesięcentralnymelementemrozwoju
gospodarczegoiwspółpracymiędzynarodowej;zwiększasięjejrolaoraz
procesówuczeniasięwżyciuspołecznymikulturalnym.Wiedzaoświe-
cieposzerzawolnośćczłowieka,ułatwiawyboryiracjonalizujeje,czyni
człowiekaskutecznymwsensieprakseologicznym,stajesięteżnarzędziem
obronyprzedzglobalizowanątyraniąrynku,konsumpcji,mediów,przed
stereotypami,mitologiami,uproszczeniem,płytkimrozumieniem,na-
miastkamikultury,przedprostactwemimanipulacją8.
Wdebacienatematwiedzycorazczęściejeksponujesięjejcharak-
terosobisty(wynikającyzpowiązaniazbiografią),społeczny(ustalony
wczasiespołecznychnegocjacjiorazwymianyznaczeńisymboli)ikon-
tekstualny(uzależnionyodczasuimiejsca).Stądteżnależyzwrócićuwagę
nawspółwystępowaniewprocesachnauczaniaiuczeniasięobokwiedzy
naukowej,jawnejideklaratywnejrównieżwiedzypotocznej,ukrytej,su-
8
L.W.Zacher,Spóroglobalizację.Esejeoprzyszłościświata,Warszawa2003,KomitetPrognoz
nPolska2000Plus”przyPrezydiumPAN,s.125-126.
42
