Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NamiestnikKrólestwaPolskiego1815-1874.Modelprawnyapraktykaustrojowopolityczna
niemiałobytopraktycznegoznaczenia,pozostającjedynieinteresującymdokumentempolskiej
myśliprawniczej.
KonstytucjaKsięstwaWarszawskiegoz22lipca1807r
.
6
przewidywaławart.7istnienie
stanowiskawicekróla;wtekściefrancuskimnazwatejinstytucjibrzmiałaVice-Roi.Władysław
Sobocińskizwracałuwagę,żestanowiskotomiałocharakterunikatowywkonstytucjonalizmie
europejskimczasówNapoleona,faktyczniewystępującjedyniewKrólestwieWłoch
7
.
Zgodniezart.7,powołaniewicekrólaizakresjegouprawnieńzależałwyłącznieodwoli
samegomonarchy.Zatemmogłozdarzyćsiętak,żeniebędzieonpowołany.Gdybyjednak
doszłodoustanowieniawicekróla,powinnosiętoodbyćaktemprawapublicznego,wktórym
jednocześnieokreślonyzostałbyzakresprzekazanychmukompetencji.Otejostatniejsprawie
konstytucjaniestanowiła,alewydajesięoczywiste,żezwiązekmiędzymonarchąawicekrólem
niemożebyćopartynaprywatnoprawnympełnomocnictwie.
Zart.82wynika,żestanowiskowicekrólaniemiałocharakterudożywotniegoiżewraz
zinnymiurzędnikaminiedożywotnimimógłbyćzłożonyprzezpanującegozurzędu.Powody
odwołaniawicekrólamogłybyćróżne,jakchociażbyprzekroczenieudzielonychmukompetencji
czyutratazaufaniamocodawcy.
Wart.83mówiłosięinNiktniemożesprawowaćurzędów,bądźduchownych,bądźcywil-
nych,bądźteżsądowych,ktoniejestobywatelemKsięstwaWarszawskiego”
.Niemapowodów
przypuszczać,żebyprzepistennieodnosiłsiętakżedowicekróla.Tozaś,ktobyłobywatelem
państwaorazosposobachnabyciaobywatelstwa,uregulowanezostałowdekreciez19grudnia
1807r
.
8
.Wszystkotorazemmiałonaceluzagwarantowanienarodowegocharakterupaństwa
polskiegoutworzonegowTylży
9
,aczkolwiekwsensieprawamiędzynarodowegobyłoono
jedynienapoleońskimprotektoratem
10
.
Art.12rozstrzygał,żewsytuacjipowołaniawicekróla,nkażdyzministrówpracujeod-
dzielniezwicekrólem”
.DoobowiązkówwicekrólamogłonależećrównieżprezydowanieRadzie
Stanu,alezależałotoodwolimonarchy(art.14).Opozostałychkompetencjachdecydowałby
monarchawmomenciepowołaniawicekróla.
Zapewnewkażdejsytuacjimonarchachciałby,żebyostatniesłowowsprawachpaństwo-
wychnależałodoniegoiwtakisposóbsformułowałbyuprawnieniawicekróla.Bezwątpienia
powołaniewicekrólamusiałobyosłabićwpływpanującegonasprawyKsięstwa;jemubowiem,
6
DziennikPrawKsięstwaWarszawskiego(dalejDPKW),t.I,s.II-XLVI.
7
W
.Sobociński,HistoriaustrojuiprawaKsięstwaWarszawskiego,Toruń1964,s.110.
8
9
DPKW
,t.V
,s.3-6.
Pewnymwyjątkiemodtejzasadybyłopostanowienie,żeobywatelstwoprzyznawanowszystkimPolakomodby-
wającymsłużbęwojskowąuNapoleonado1stycznia1808r.,aponadtoodtejdatyzachowywanojewszystkim
obywatelomKsięstwaWarszawskiego,służącymwwojskufrancuskim,którzynieutraciliprzeztomożliwości
używaniaprawpolitycznychKsięstwa(art.Ipkt4).
10
OcharakterzepublicznoprawnymKsięstwaWarszawskiegozob.L.Mażewski,KsięstwoWarszawskieiKrólestwo
Polskiezpunktuwidzeniaprawamiędzynarodowego,nPaństwoiPrawo”
,2014,nr2,s.64-66wrazzcyt.literaturą.
20
