Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
B.Łoza.Neuropsychiatria.ISSN2080-4091.VOL.1/Nr3(3)/2009.©MedicalEducationSp.zo.o.
WobroniePaulaSchrebera
Z.Lothane
iNTRODUCTiONFROMTHEEDiTOR
DanielPaulSchreber(25July1842–14April1911)wasasuccessfulandhighlyrespectedGer-
manjudgeuntilhebecameillforthesecondtimeatage51.Historically,manycongruentor
contradictorydiagnoseswereproposed:paranoia(Weber),dementiaparanoidesandparaphre-
nia(Freud),affectivedisorder(Lipton),anxietypsychosis(Angst-Psychose,Peters),anddepres-
sivepsychosis(Lothane).Thefirst,moderate(neurotic)(1884–1885)andthesecond,severe
(psychotic)(1893–1902)episodesofSchreber’sdepressionaredescribedinSchreber’sbook
(DenkwürdigkeiteneinesNervenkranken–1903,mistranslatedasMemoirsofMyNervousIllness,
butcorrectlytranslatedasGreatThoughtsofaNervousPatient).Schreber’svolumebecameone
ofthemostinfluentialbooksinthehistoryofpsychiatryandpsychoanalysis,thankstoitsinter-
pretationbySigmundFreud(1911).Subsequently,Freud’sideaswereconfirmedorcontestedby
anumberoftheorists,mostnotable,amongothers,beingEugenBleuler,CarlG.Jung,Melanie
Klein,IdaMacalpine,JacquesLacan,WilliamG.Niederland,MortonSchatzman,RobertoCalasso,
GillesDeleuze,HaraldSchultz-Hencke,FélixGuattari,ArnoldZweigandhisimitatorEliasCanetti,
andfinallyZviLothane.Inthisway,PaulSchreberbecameoneofthemostimportanticons
ofourculture.
Keywords:Schreber,Freud,Lothane,psychoanalysis
Wtymrokumija116latodpoczątkudrugiejchorobyPaula
rzeczSchreberów–ojcaisyna.Historycznaanalizaobejmuje
Schrebera,któradoprowadziładohospitalizacjiwkierowanym
wyjaśnienietekstu,wktórym,jakponiciAriadny,idziemyza
przezPaulaFlechsigaSzpitaluPsychiatrycznymUniwersytetu
kolejnymipodpowiedziami,przemilczeniamiistwierdzeniami
wLipsku.Wkonsekwencjitychwydarzeńpowstałanajwspa-
samegoSchrebera.Ogólnanaukamożepozostawaćahisto-
nialszaksiążka,jakakiedykolwiekzostałanapisanaprzezosobę
ryczna,natomiastmetodapsychoanalitycznamusipozostać
przebywającąwszpitalu(DenkwürdigkeiteneinesNervenkran-
ściślehistoryczna,ponieważwprzeciwnymwypadkuprze-
ken;Schreber,1903).Otodlaczegopowstałtentekst.
kształcihistorięwetiologię,ideologięimitologię.Naśladując
WspomnieniaSchreberaniesązaledwiehistoriąprzypadku.
Kanta,pragnępowiedzieć,żehistoriabezinterpretacjijesttyl-
Jesttodziełosztuki,filozoficznypoematprozą,namodłęFausta
kochronologią,alezkoleiinterpretacjabezhistoriijesttylko
Goethego[Lothane,1998a],pismowstylumagicznym,tekstjak
mitologią.
testRorschacha,kuszącycorazwiększąliczbęinterpretatorów,
MojametodaczytaniaSchreberazostałateżzorientowanana
awreszcie–proroczytekst,którywyprzedziłiwzbogaciłdo-
etykęmiłościimiłośćSchrebera.PrzeczytałemSchreberana
robekinnych,takżeszeregufilozofów.NaprzykładKrell[1992]
jegowarunkach,woparciuooksymoron,którymiłośćczyniwy-
widziwSchreberzefilozofa,którymupomógłzrozumiećmyśl
raźniejwidoczną,niżgdysięstosujenaukowy,chłodnyobiek-
Heideggera.RozważająctajemnicetekstuSchrebera,wartopa-
tywizm.Nietwierdzę,żeposiadłemcałąprawdęoSchreberze,
miętaćmetodęprzyjętąprzezEmpsona[1984],równoważącą
pragnąłemjedyniestworzyćportret,wktórymzrównoważone
to,cotajemneinaocznewjegorozważaniachnaddziełemElio-
zostałybyfaktyifikcje.
taTheWasteLand.
Wmojejpracyzałożyłemsobie,wśródinnych,moralnezadanie
oddaniaprawdyoSchreberze.Chociażjegodorobeknależy
docałejludzkości,zostałonprzywłaszczonyprzezpsychia-
FREUDiNiEDERLAND
trów,psychoanalitykówiinnych.JednakżeSchreberbyłprzez
Freud[1911]iNiederland[1974]wybralitendencyjniepewne
psychiatrówbłędniezdiagnozowany,niezrozumianywłaściwie
fakty,bydopasowaćjedowypracowanychwcześniejzałożeń
iźleleczony,aprzezwiększośćpsychoanalityków–źleinterpre-
etiologicznych.Wistociejednakzademonstrowali,jaketiologia
towany.MoralnymzadaniempozostajezdjęciezPaulaSchre-
stajesięmitologią.
beraetykietparanoikaihomoseksualisty.Niedlatego,żejest
ZałożeniemFreudabyłoto,żeproblemydorosłegoSchrebera
towjakikolwieksposóbzawstydzającebyćosobącierpiącąna
zostałyspowodowaneprzezostrypoczątekzaburzeńnaprze-
zaburzeniaurojeniowelubmiećorientacjęhomoseksualną,
łomielataijesieni1893r.,awięcprzedponownymspotkaniem
aledlatego,żeniebyłotoprawdąwstosunkudoniego.Moim
sięzFlechsigiemwlistopadzie,zwpełniświadomym,żarliwym
zadaniempozostajeponadtobronićoczernianegoojcaPaula
seksualniepragnieniemukierunkowanymnajegobyłegopsy-
–MoritzaSchrebera,lekarzainaukowcaznanegowPolsce[Ko-
chiatrę,comiałobyćzapoczątkowanetęsknotązaodroczonym
chendorf,bd.;Schreber,1898,1909;Seyda,1965].Mojeprace
przeniesieniempragnieńdojegoojca.WpracachNiederlanda
sąpołączeniembiografii,historiiprzypadkuiświadectwemna
(którychpochodnąsątakżepoglądyMortonaSchatzmana)
Neuropsychiatria.PrzeglądKliniczny
ReviewofClinicalNeuropsychiatry
VOL.1/NR3(3)/2009
5
