Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.WyobraŸnia
35
artyścistaralisiętworzyćdziełanieodnoszącesiędoniczego,abyniepozwolić
widzowidomyślaćsięróżnychtreści,którychzzałożenianiebyło(zob.ryc.1.3).
Ajednakbyłtodośćkrótkotrwałymomentwhistoriisztuki,ajałowośćwielu
powstałychwtedydzieł,choćzgodnazintencjamiartystów,albonudziła,albo
przerażaławidzów,pozbawionychmożliwościwyobrażeniasobieczegokolwiek
woglądanymutworze.Wmomenciegdydziełominimalistyczneosiągnieto,do
czegozmierza,awidzstojącprzynimmożepowiedziećtylko„O,tojestto”inic
więcej,sztukastajesięzarazem„czysta”,jakipozbawionasensu.
Ryc.1.3.Obrazpt.„StudyforWhitePlaque:BridgeArchandReflection”,autorstwaE.Kelly,
1951,MuseumofModernArtwNowymJorku
Zdrugiejstronyfunkcjonowaniesamegojęzykajestwdużejmierzezależne
odszerokorozumianejwyobraźni.Samprocesnazywaniawymaganietylkodobrej
pamięci,lecztakżewyobraźni:abynazywaćto,cowdanymmomenciewidzę,
muszęnietylkopamiętaćokreślonyznaksłownyijegoodniesienie,aletakże
wyobrazićsobietenprzedmiot,czynność,jakość,stosunek.Beztakiejzdolności
procesuogólnienia,którypozwalananazywaniekonkretnegoprzedmiotupoprzez
określenieinazywaniekategorii,doktórejdanyprzedmiotnależy,jestutrudniony
lubzahamowany(Kądzielawa1996,1998;Bolewska1994;Brown2002).Dzieje
siętakzpowoduindywidualnychcechcharakterystycznychniedlacałejklasy,
leczdlakonkretnegoprzedmiotu,któregoobrazpowstajewumyślezpamięcilub
jestnastępstwemprocesuspostrzegania.Wjęzykuangielskimmówisięwtedy,
żeczłowiek„niewidzilasu,bozadużodrzew”.Jesttowłaściwiepodstawamyśle-
niaabstrakcyjnego,któreokazujesięzależneodwyobraźni(zob.niżej).Widząc
pewnąliczbędrzewwyobrażamsobie,żezatymidrzewami,któreterazznajdują
sięwpoluwidzenia,stojąjeszczeinne,atodopierostanowi„las”.
1.2.5.Neuronalnepodstawywyobrażeń
Gdziewmózgupowstająwyobrażeniazamierzonychruchów?Gdziesąprzechowy-
wanete„ośrodkowereprezentacje”ruchów?Logicznierzeczbiorąc,jakpodają
KolbiWhishaw(2003),istniejątylkotrzymożliwehipotezy:
