Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MateuszZimnoch
Dominantatopograficznareportażuponowoczesnego
jakoliminalnaprzestrzeńoswajaniaobcości
I
Reportażjestgatunkiemzgruntuepistemologicznym.Jegołacińskiźródłosłów:
reporto,reportare(donosić)jednoznaczniewskazujenapodstawowąfunkcję,
sprowadzającąsiędoprzekazywaniaokreślonychinformacjinatematrzeczy-
wistościempirycznej.PopularnySłownikterminologiimedialnejpodaje,żedla
reportażunpodstawowymzadaniemjestukazanierzeczywistościzapośrednic-
twemreportera,którywystępujewreportażujakoświadekprezentowanychzda-
rzeń,obserwator,rekonstruktorbądźsłuchacz”1.Wizjatadoskonalewpisujesię
zarównowustaleniabadaczy,intencjepraktyków,jakiintuicyjneprzekonania
dotyczącetekstówfaktograficznych,którychistotęwnajbardziejchybaskonden-
sowanysposóbprzedstawiłKrzysztofKąkolewski,stwierdzającżenpodstawową
roląsztukifaktujest[ł]informowanie”2.Celemtradycyjnegoreportażujest
bowiemzawszeopisdanegowycinkaświata,mającybądźtozainteresowaćczy-
telników,bądźzwrócićichuwagęnaokreśloneproblemywspółczesności,anie-
kiedy,poprostu,dostarczyćimsolidnejwiedzynapodejmowanytemat.
Wzwiązkuzepistemologicznąistotąreportażu,większośćproblemówznim
związanychjestwłaśniepochodnąkwestiiludzkiegopoznania.Znacznaczęść
debatdotyczywięczagadnieniaprawdy(orazrelacjimiędzyprawdąsyntetycz-
ajednostkową),autentyzmu,zdolnościreferencjalnychczymimetycznych,
trafnościinterpretacji,selektywnościwdoborzefaktów,potencjalnegoudziału
fikcjiwtekście,relacjimiędzyperspektywąobiektywnąasubiektywnąiwszel-
kichinnychzagadnień,którewspólnieposzukująodpowiedzinadwacentral-
nepytania:1)czyiwjakisposóbreportażprzekazujeprawdęorzeczywistości
oraz2)czyiwjakisposóbmożeprawdąmanipulować.
Wpisującsięwpodobnynurtnamysłukulturowego,reportażsilnieprzy-
należydoepokimodernizmu.BrianMcHalewswojejprzełomowejPowieści
postmodernistycznejtowłaśniepytaniapoznawczeuznajezadominantędoby
modernizmu,przeciwstawiającepocepostmodernizmu,zastępującegokwestie
1Słownikterminologiimedialnej,red.W
.Pisarek,Kraków2006,s.186.
2K.Kąkolewski,Wokółestetykifaktu,[w:]red.E.Miodońska-Brookes,A.Kulawik,M.Tatara,
Genologiapolska.Wybórtekstów,Warszawa1983,s.501.