Содержание книги
перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
ANKALEśNiAK
nachalnyioczywisty.NiechciałamstwarzaćmemoriałuReitsch,araczej
wytworzyćdyskurswokółjejosoby11.
Ostateczniepracazostałazrealizowanaprzyul.Jasnej5,jednejzprzecznic
odchodzącychodRynku.Budynekstoiwpierzeiprzedwojennychkamienic,
jegohistoriasięgaXVIIIwieku.Poprzeciwnejstronieznajdująsięzabudo-
waniapowojenne,anaprzeciwkobudynku,naktórymzostałazrealizowana
instalacja,stoinowybudynekzeszklanąfasadą-galeriahandlowa.Ujmując
sprawęmetaforycznie,możnapowiedzieć,żestanęłynaprzeciwsiebiedwie
historie,dwienarracje,dwamiasta-polskieiniemieckie.Nowebudynki
wswojejformiearchitektonicznejnawiązujądoprzedwojennych.Realizując
swojąinstalację,zamontowałamwoknachnawyższychkondygnacjach
lustra,takabyodbijałyniebo,atakżetworzyłyciągodbićzeszklanąfasadą
znaprzeciwka.UżyłamrównieżcytatuzautobiografiiHannyReitsch,który
możepodziałaćnawyobraźnięodbiorcy,otwieraćróżnemożliwościinter-
pretacji.Wybrałamzdanie"chciałamtylkolatać”
12
.Zjednejstronyoddaje
onopasjęlotniczki,zdrugiejsłowo"tylko”częstoużywanejestwformie
usprawiedliwienia,kiedychcieliśmynp."tylko”cośpowiedziećbądźzrobić,
aspowodowałotokatastrofę.
Napiszostałwykonanynapodstawiekrojuszwabachyużytejwdzienniku
"Beobachter”["Obserwator”]wydawanymwNiemczechwczasieIIwojny
światowej,wktórymteżpojawiająsięartykułyiwzmiankioReitsch.Napis
zostałumieszczonynafasadziebudynku,dwarazywgórnejjejczęści,oraz
wdolnejpartii,tużnadnieczynnąwitrynąsklepową.Tamzastosowałam
pismolustrzane.Najpierwwięczwracałuwagęfrontkojarzonyznazistow-
skimiNiemcami,atreśćnapisustawałasięczytelnadopierowodbiciu
wwitryniesklepunaprzeciwko.Nastrójinstalacjizewzględunalustrzane
powierzchniezmieniałsięzależnieodporydnia.Wnocyodbijałaczarne
nieboiświatłalatarni,codawałoniepokojącyefekt.Rozbłyskałateżwtedy
nieczynna,ciemnawitryna,odbijającrozświetlonąwnocywitrynęsklepu
jubilerskiego.Wpustejwitryniesklepowejumieściłamcytatzhoroskopuzlat
dwudziestychdlaosóburodzonych29marca,czyliwdniuurodzinHanny
Reitsch.Mojąuwagęprzyciągnęłafraza"kobietaur.29marcajestniecierpliwa,
nielubiręcznychrobótekiszydełkowania,nadewszystkoceniwolność
11
A.Leśniak,op.cit.,s.37.
12
Całezdaniebrzmi:"Chciałamtylkolatać,takjaklataptak,wolnyiniczymnieskrę-
powany”
.Cyt.zaH.Reitsch,op.cit.,s.84.
22
