Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Próbyibłędy:pierwszawojnazżeglugą
35
brytyjskiegoz31stycznia,atakżeniebezpieczeństwtypowychdlawojnymor-
skiej,niezawszemożliwymbędziepowstrzymanieatakuwymierzonegowsta-
teknieprzyjacielski,przedskierowaniemwstatekneutralny.
ŻegluganapółnocodSzetlandów,wewschodniejczęściMorzaPółnocnego
orazwpasieszerokości30milmorskich,ciągnącymsięwzdłużwybrzeżaho-
lenderskiego,niebędziezagrożona”
.
v.Pohl,
szefsztabumarynarki.
Zarzucanepowyżejnadużycieneutralnejbanderyodnosisiędodziałańka-
pitanaliniowcaCunardaLusitanii,podczasjegostyczniowegorejsunaMorze
Irlandzkie.Posiadającnapokładziegłównieamerykańskichpasażerów,płynął
podbanderąStanówZjednoczonych.Byłatopraktykazupełnielegalna,do
którejwielenacjiuciekałosięwczasiewojen.
Trzebazdaćsobiesprawę,żepomiędzyadministracjamiwLondynieiWa-
szyngtoniedochodziłodoczęstychiostrychróżnicopinii,aargumentywytacza-
neprzezprasęobupaństwniebyłypomocneiutrudniaływzajemnezrozumie-
nie.PierwszykryzyspojawiłsięgdyAmerykaninniemieckiegopochodzeniaza-
kupiłliniowiecDacianależącydoliniiHamburg-Amerika,załadowałgobawełną
wGalvestoniwyprawił31styczniadoneutralnegoportuwRoterdamie.Tace-
lowapróbaporóżnieniaAmerykanówiBrytyjczykówzostałasprytniepowstrzy-
manapoprzezpozostawienieprzechwyceniastatkuFrancuzom.Francuskikrą-
żownikpomocniczyEuropezająłDacię27lutego,uwybrzeżywyspScilly10.
Jużwlistopadzie1914r.importdosąsiadującychzNiemcamipaństwneu-
tralnychwzrósłwbezprecedensowymstopniu.Trafiałodonichpięćrazywię-
cejmiedziniżwroku1913.Niemniejażdolutegoartykułyspożywczeniebyły
uznawanezakontrabandę;przejęteładunkitegorodzajubyłykierowanedo
portówbrytyjskich,czylijedyniezmienianoichmiejsceprzeznaczenia.Gdy
25stycznieniemieckirządogłosił,żepocząwszyod1lutegoprzejmiekontrolę
nadwszelkimiartykułamispożywczymi,sprawastałasięprosta.Ulegającżąda-
niomAmerykanów,nakręcanymprzezwpływowestronnictwopołudniowe,
Brytyjczycynieobjęlirestrykcjamibawełny.
NatychmiastpoogłoszeniudeklaracjizwalczaniażeglugihandlowejStany
Zjednoczonestanowczozaprotestowałyprzeciwkoplanowanymnaruszeniom
prawpaństwneutralnych;wtymsamymczasieAmerykanieprzesłaliBrytyj-
czykomnotędotyczącądomniemanegonadużyciabanderyStanówZjedno-
czonych.Brytyjskiewyjaśnieniazostałyprzyjęteiponowniewrelacjachame-
rykańsko-brytyjskichdałosięodczućzdecydowaneodprężenie.Zdrugiej
strony,15lutegoniemieckiambasadorwWaszyngtonie,hrabiaBernstorf,dał
10Deklaracjalondyńskaproponowałanieprzejmowaniewrogichstatków,jeżelizostanąponownie
zarejestrowanejakowłasnośćneutralna.Takiejinnowacjistanowczoprzeciwstawiłysiębrytyjskie
środowiskahandloweitezwiązanezmarynarkąwojenną.Tegotyputransferyniezostałyuznane
przezWielkąBrytanię,Francję,NiemcyiRosję,choćzarównoWielkaBrytaniajakiUSAuznawały
ichlegalność,jeżelitransferdokonanybyłwdobrejwierze.
