Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MICKIEWICZIMÉRIMÉE
ZDZIEJÓWDWÓCHWIERSZYMICKIEWICZA*
WpetersburskimwydaniuPoezyjMickiewiczazroku1829wśródlicznych
nowychwierszyukazałysiędwa,któresplotłyzesobątwórczośćpolskiegoifran-
cuskiegoromantyka:AdamaMickiewicziProsperaMerimee.Byłyto:zamyka-
jącytomIMorlachwWenecji,zpodtytułemZserbskiegoorazwtomieIITrzech
Budrysów,balladalitewska.Obapowstaływtymsamymczasie-naprzełomie
1827i1828roku,ichpodtytułyzaśwskazywałynaprzynależnośćdoromantycz-
nejszkołyzainteresowańhistorycznych,ludowychiregionalnych.
TrzechBudrysów,wytwórpoetyckiejwyobraźniMickiewicza,toballada
onowelistycznejkonstrukcji.Wprowadzeniesłużytudozarysowaniasytuacji
fabularnej(staryBudryswysyłatrzechsynównatrzywojennewyprawy)istwo-
rzeniakolorytulokalnegoihistorycznegośredniowiecznejLitwy.Akcjawłaściwa
zostajesprowadzonadokonstatacji:vIdziejesieńizima,Synówniemainiema”
,
zakończeniezaśgwałtownieprzyspieszaakcjęballady,przynosząchumorystycz-
nąpointę:trzejsynowiebowiemmiastoczekiwanychłupówprzywożązwojny,
jakozdobycznajbardziejpożądaną,Laszki-synowe.vCzyżmożesięnaturalniej,
iprościej,ilogiczniejzakończyćwyprawatrzechtęgichjunakówwświatatrzy
strony,jakpotrójnymmałżeństwemztrzemanajmilszymikochankami?”-za-
pytywałKleiner1,zwracającuwagęnazdrowypoglądnaświat,apologięmiłości
imłodości,afirmacjężyciawballadzie,którejpointaniejestzaskoczeniem,po-
godazaśihumorwyrażająsięwradosnymdukcierytmicznym.Wzakończeniu
interpretacjidodawałjednak,żeradyojcowskiestaregoBudrysatchnąatmosfe-
rąprymitywnychczasów,vkiedytoiłupówszukanousąsiednichplemion,iko-
biet”2.WTrzechBudrysachniebyło(jakpisałZgorzelski3)atmosferypowiato-
wejswojszczyzny,ludowejnaiwnościinadprzyrodzonejcudowności,obecnych
wewcześniejszychballadach.Byłnatomiastpodaniowyhistoryzmniezwykłej
anegdotyrodzinnej,dystansepickiegonarratoraposługującegosięchętnieprzy-
toczeniem,leczniewłączonegowwydarzenia,logicznaizwartanarracjanieza-
dziwiającatajemnicą,leczzmierzającakuniespodziance.Były,nieomalnieznane
*Pierwodruk:MickiewiczetMérimée.L’HistoirededeuxpoemesdeMickiewicz,
[w:]ActesduColloque:BicentenaireAdamMickiewicz.PoetequiunitlaLituanie,laPologne
etlaFrance,ed.W.Podgórski,Lyon1999,s.63-70.
1J.Kleiner,Mickiewicz,t.2,cz.1,Lublin1948,s.146.
2Tamże,s.158.
3Cz.Zgorzelski,Wstępdo:A.Mickiewicz,Wybórpoezyj,t.2,Wrocław1997,
s.XXXVI-XXXVII.
