Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
I.Odsłonięciewstrukturzedoświadczenia
Evansdokonałnastępującejklasyfikacjiprzykładówodsłaniania
sięczegoś„więcej”podanychprzezRamseya:
1.Świadomość„ja”:
a)Ja,jakoświadomypodmiotużywającyjęzyka,jestemczymświęcejniż
mojeobserwowalne,dającesięopisaćzachowanie.(...)
b)Ja,jakodziałającyświadomie,działającwsposóbwolny,bądźosobowy,
bądźautentyczny–wodróżnieniuoddziałaniabezwolnego,bezosobo-
wego,nieautentycznego–jestemczymświęcejniżmojeobserwowalne,
dającesięopisaćzachowanie.
2.Osobowespotkanie:„Ja”drugiegoczłowieka,któreodkrywamy
wosobowymspotkaniu,jestczymświęcejniżjegoobserwowalne,dającesię
opisaćzachowanie.
3.Moralnewyzwanie:Moralnewyzwanie,naktóreczłowiekodpowiada
wjakiejśsytuacji,jestczymświęcejniżtasytuacjaopisanawterminachob-
serwacyjnych.
4.Wrażenieestetyczne:Przejmującedziełoartystyczne,takiejakobraz,
wierszczysymfonia,wywołującepodziw,jestczymświęcejniżopisywalne
własnościtegodzieła.
5.Całość:Całośćjestczymświęcejniżsumajejczęści.(...)
6.Modelenaukowe:To,czegodotyczymodelnaukowy,jestczymświęcej
niżdaneobserwacyjne,doktórychjeststosowany.Np.elektrycznośćjako
prądjestczymświęcejniżto,cosięobserwuje.(...)
7.Nieskończoneseriematematyczne:Okrągjestczymświęcejniż
jakikolwiekwielobokwnieskończonejseriiwieloboków,wktórejkażdyma
ojedenbokwięcejniżpoprzedni.(...)
8.Konkretnarzecz:Poszczególnarzeczwswojejkonkretnejindywidual-
nościjestczymświęcejniżjakikolwiekzbiórjejwłaściwości,napodstawie
którychjąrozpoznajemylubidentyfikujemy5.
Kiliszekuzupełniatęlistęodwarodzaje:
9.„Więcej”językowegorozumienia,ponieważznaczeniesłowajestczymśin-
nymniżprostymrozpoznaniemliter.
10.„Więcej”metafizycznegoireligijnegorodzaju(...)6.
KomentatorzyfilozofiiRamseyapoprzestawalinaogółnawyja-
śnianiuodsłonięcianapodstawieprzykładówiniestaralisięsformu-
łowaćjegobardziejsprecyzowanejkoncepcji.Gillwswojejmonografii
przedstawiapodobny,choćbardziejlapidarny,opisrodzajówodsło-
nięciaiprzechodziodrazudoanalizyodsłonięciaściślereligijnego,
któreRamseyopatrujeteżmianem„kosmicznegoodsłonięcia”
.Jest
5D.Evans,IanRamseyonTalkAboutGod,dz.cyt.,s.127.
6M.Kiliszek,Lingwistycznafilozofiareligii...,dz.cyt.,s.84.
