Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
I.Żywiołhistorii
okresproblematyzacji,nietylkoniewykluczająsię,alesązesobąnieroze-
rwalniezwiązane.Mająbowiembudowęszkatułkową;każdyzkolejnych
okresów,implicitezawierasięwpoprzednim.HDlategoFoucaultupiera
się,żeproblemrelacjiwładzy,którycharakteryzujejegogenealogię,był
taknaprawdęzasadniczymproblememarcheologii,następnie,żekwesfia
prawdyisubiektywności,zasadniczezagadnieniejegoostatnichprac,było
podstawowympytaniemwszystkichjegodzieł”20.
2.Historiajestwojną
Jednązistotnychwskazówekbyłabyta,którapojawiasięwwykładach
zatytułowanychTrzebabronićspołeczeństwa21.Bezpośredniodotycząone
zagadnieniahistoriizpunktuwidzeniarządzącychniąmechanizmów.Jed-
nocześniewtekstachtychznajdująsię–nieczęsteuFoucaulta–odwoła-
niadoaktualności.Wykładytełącząwięchistorycznąperspektywęiak-
tualność.WskazaniesposobuwjakiautorNadzorowaćikaraćpojmuje
historięprzysparzajednakwielutrudnościzuwaginaproblemzokreśle-
niemmiejsca,zktóregomówiFoucault.Niejednokrotniebowiemgranica
międzyquasi-pozytywistycznymopisemdyskursówaautokomentarzem
natematwłasnejmetodyjestpłynna,aautorzwielkąłatwościąlawiruje
międzywnętrzemazewnętrzemopisu.Trudnośćtadotyczywprzypadku
Trzebabronićspołeczeństwaprzedewszystkimrelacjimiędzydyskursem
historyczno-politycznym,prezentowanymwwykładachaFoucaultowską
genealogią.Odkryciezwiązków,łączącychgenealogięzdyskursemwojny,
jestjednakważnewłaśniezpunktuwidzeniaodpowiedzinapytanieoto,
czymjesthistoriadlaFoucaulta.Filozoftymczasemaniniedeklarujeswo-
jejprzynależnościdotegodyskursu,aninieodcinasięodniego.Zamiast
tego,rozsiewajedyniepewnetropy,któresugerująpokrewieństwodys-
kursuwojnyzgenealogią.Zanimprześledzimyowetropy,przypomnijmy
wjakisposóbFoucaultopisujedyskurshistoryczno-polityczny.
DyskurstennarodziłsiępodkoniecXVIwiekuiustanawiałwojnę
nieusuwalnympodłożemstosunkówspołecznych,twierdząc,żekażde
20T.Flynn,Foucault’smappingofhistory,dz.cyt.,s.28.
21M.Foucault,Trzebabronićspołeczeństwa.WykładywCollègedeFrance1976,tłum.
M.Kowalska,WydawnictwoKR,Warszawa1998.
