Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Dochódjakoprzedmiotopodatkowania
podstawywymiaruzarównodlaprzedsiębiorstwpublicznych,jakidzia-
łalnościprywatnejorazosóbfizycznych,posługujesiępojęciemUdocho-
dupodatkowego”.Każdorazowopojęcietojestustalonenormatywnie.
Zewzględunaróżnykatalogkosztówpotrącalnychiniepotrącalnych,
atakżeobszernykatalogprzychodówzwolnionychzopodatkowania,
czywreszciezewzględunajeszczeodmienne,przewidzianewusta-
wach,konstrukcjedochodu,dochódpodatkowyoddalasięodrzeczy-
wiścieotrzymanegodochodu.Zprzytoczonychprzykładównasuwasię
wniosekonieprzydatnościpojęciarzeczywistegodochodunapotrzeby
opodatkowania.Trzebawięcposługiwaćsiętymikonstrukcjami,którymi
ustawodawcaokreślaróżneformybudowydochoduizyskupodatko-
wego.Jesttonowacharakterystycznacechawspółczesnychkonstrukcji
podatkowych,odbiegającadalekooddawnychtradycyjnychformokreś-
laniapodstawywymiaruwpodatkachdochodowych
22
.Prawidłowość
dostrzegłrównieżNSA,czemudałwyrazwjednymzorzeczeń,stwier-
dzając,żeskoronagrunciewykładnijęzykowejorazjęzykaprawnego
pojęciedochodujestokreśloneswoiście,stosowanieprzezorganypo-
datkowewykładniścieśniającej,odwołującejsiędokategoriiekonomicz-
nych,jestniedopuszczalne
23
.
Choćzjednejstronypojęciedochoduodbiegaznacznieodjego
ujęciaekonomicznego,nieoznaczatocałkowitegooderwaniakonstruk-
cjipodatkuodzagadnieniaekonomicznościprzedmiotuopodatkowania.
Wkonstrukcjipodatkueksponowanajestnaogółspecjalnabudowa
izakrespodstawyopodatkowania.Wyrazekonomicznościuwidaczniasię
właśnieprzyopodatkowaniudochodu.Samatechnikaustalaniadochodu
poprzezokreśleniekatalogukosztówistratuznanychzauzasadnione,
wceluuzyskaniadochodu,atakżeniepotrącalnychkosztówiwydatków,
stwarzapoledlaustawodawcy,dającmuwpływnaracjonalnądziałal-
nośćekonomicznąpodmiotuopodatkowanego
24
.
Wprocesiegospodarowaniadochódnajpierwkształtujesię,następ-
niejużosiągniętydajesięostatecznieobrachować-iwreszciezostaje
zużyty.Wtychstadiach,łatwiejniżkiedyindziej,możnazidentyfikować
osobę,doktórejdochódnależy,iprzetookreślić,jakimaonaponieść
ciężarpodatkowyijakirzeczywiścieponosi
25
.Wdoborzepodatkówważ-
nejestto,byźródłoichbyłowidoczne,asystempodatkowypowinien
22
Zob.N.Gajl,Modelepodatkowe.Podatkidochodowe,Warszawa1995,s.28.
23
Zob.wyrokNSAzdnia8września1994r.,SA/Po884/94,POP1999,z.2,poz.44.
24
N.Gajl,Modele...,s.26.
25
J.Zdzitowiecki,Systempodatkowy,RPEiS1961,nr1,s.34.
29