Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WDRODZEDOIRONIIROMANTYCZNEJ
Zpracąpamięci,zainicjowanąprzezporównaniezGrecją,
wiążesięcałkieminnyruchsemantycznyniżtendotychcza-
sowy,sterowanyironiąwobecliteraturyihistorii.Nietworzy
dystansu,alekierujesięwstecz,chociażwie,żeniedojdziejuż
tam,skądkiedyśwyszedł.UtraconąojczyznąniejesttuPol-
ska,leczrodzina.Przedewszystkimmatka,awnawiązaniu
doKochanowskiegoprzelotnietakżeojciec.Wspojrzeniuna
rodzinę,zwłaszczanamatkę,Jamusirozpoznaćswojąbez-
domność,samotnośćiwykluczenie.
JeśliBógwiedział,jakmibyłotrudno
Dotegożycia,comidał,przywyknąć
Inieprzeklinać...idrogąbezludną
Iśćpotymświecieszalonym,iniknąć,
Codniamyśljednąrozpaczyzaczynać,
Tąmyśląmodlićsię...inieprzeklinać.
(I,277-282)
JeślipodsumowaćtedrogiJa–któretutajprowadządo
skonstruowaniainnegoJaniżwcześniejszetekstypoetologicz-
ne–okażesię,żenaprzestrzenicałegopoematuwobrazieJa
rysujesiępewnasprzeczność.PoetyckieJaposługujesięironią,
wznoszącąsięażdoironiiromantycznej,abyzaznaczyćswoje
zawszeodrębnemiejscewliteraturze,natomiastJacywilne–
przynależnedorodzinyidowspólnotynarodowej–uciekasię
dopatosu.Topierwszemówiowyzwalającejmocydystansu,
todrugiemówiwtrybiewspomnieniaoutracie.Niemożnaich
połączyćwjedność.Po1831r.Japrezentujesięgłówniejako
wykluczoneisamotneiniemożedrogąrewizjihistorycznych
przyczynekskluzji,tj.klęskipowstania,dążyćdonowejtożsa-
mości.Inaczejmówiąc:dawnesamotneromantyczneJawma-
sceByronazdobywasięwlatach30.nadystanswobecczasu,
aletymsamymwikłasiębezratunkuwczashistoryczny
.Zara-
zemniemożeodzyskaćabsolutnościdawnegoJa„dwojgadzie-
ci”,ponieważekskluzjapozostajezawszeautentycznymlosem
prywatnym,któremuniejestdanatranscendencjawtekście
31
