Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Rozdział1Współczesnerozumieniemuzyczności
jestwtekścieodpowiedniowypunktowana.Odnotowanieniektórychstarszych
wariantówbadawczych,czasemnieaktualnychlubczęściowozdezaktualizowa-
nych,jakiomówienienajnowszychkoncepcjimanacelunietylkoprzedsta-
wienieobrazubadańnadmuzycznością,jakiemiałymiejscewPolsce.Przede
wszystkimsłużyuwzględnieniugłosówwdyskusjinadmuzycznościąszczególnie
inspirujących,atakże,pośredniolubbezpośrednio,inspirującychdlatejksiążki,
wpływającychnakształtproponowanychdążeńinterpretacyjnychwrefleksjinad
muzycznościąpoezjiJosipaSevera.
Prezentującomawianebadania,niezachowanoporządkuchronologicznego.
WpierwszejkolejnościprzedstawianajestteoriaHejmeja.Wybiórczopotrakto-
wanagenealogiapolskichrefleksjidotyczącychzjawiskokołomuzycznychwlite-
raturzeprezentowanajestwprzypisachjakogłoskontrapunktujący,dopełniający
wstosunkudotekstugłównego.Przyczynątakiegorozwiązaniajestnaturaporu-
szanegozagadnienia.Migotliwyterminnmuzyczność”powodujewielewątpliwoś-
ciiniedomówień.Przedłożenieteoriinadrzędnejisystematyzującejorazprzyję-
cieokreślonejnomenklaturypozwalaprzynajmniejwpewnymstopniuuniknąć
niejasności,jakiezesobąniesie.PrezentowanateoriaHejmejastanowinajważ-
niejszypunktodniesieniadodawniejszychlubnowszychteoriimuzyczności,
któreważnesądlaogólnegopojmowaniazagadnieniamuzycznościwtejksiążce
iktórenajczęściejznajdujązastosowaniewjejinterpretacyjnychwątkach.
WMuzycznościdziełaliterackiegoHejmejwyjaśniaspecyfikębadańmuzyki
wliteraturze(wtymbadańkomparatystycznych)—wyrastającychtakztrady-
cjipolskiej,jakizachodnioeuropejskiej—wyprowadzagenezęmuzyczności,
określajejwyróżnikiicechy.Dokonujeprzeglądujejparadygmatów,bywkoń-
cuzbudowaćtrójstopniowąsystematyzację,jakawskazujenatrzypodstawowe
możliwościistnieniakontekstówmuzykiwdzieleliterackim,natrzyobszary
problemowe,nwktórychzachodzą—lubwktórychsytuujesię—zjawiska
powszechniełączonezmuzycznościądziełaliterackiego”19.Oweobszaryautor
określawsposóbjednolity—ndlazachowaniaterminologicznegoźródła”20—
jakomuzycznośćI,IIiIII.Hejmejpodkreśla,żetakierozróżnieniemuzyczności
dziełaliterackiegoniejestniczymnowym,byłobowiemproponowaneprzez
EwęWiegandt21—ztym,żeobrałaonainnąterminologię,określającwyzna-
czonekategoriemuzycznościjako:nmuzykęwliteraturze”
,nmuzykęliteratury”
inmuzycznośćliteratury”
.Zaznacza,iżpodziałnamuzycznośćI,IIiIIInie
stanowirozstrzygnięciadefinitywnego,awobrębietrzechpoziomówzjawisk
literackichniewątpliwientrzebawprowadzićwieleuszczegóławiającychspecy-
fikacji,byprzełamaćstereotyp»muzyczności«jakonieokreślonegobliżejfeno-
menuwliteraturze”22.MuzycznośćIdefiniujeHejmejjakonwszelkieprzejawy
odnoszonedosferyinstrumentacjidźwiękowejiprozodii,świadomiekształto-
wanezarównowzwiązkuzmuzykąnatury,jakiwmniejszymstopniuzmuzyką
kultury”23.MuzycznośćIItota,któranograniczasiędopoziomutematyzowania
muzyki,sposobówprezentowania(zwłaszczadeskryptywnych)aspektówdzieła
