Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Miastojakoprzestrzeńżyciaspołecznego
1010Miastoterminologiaiklasyfikacja
Miasta,ichogólnycharakter,poszczególnecechy,dynamiczneprzekształcenia
iichnastępstwawspółokreślająlosymilionówludzi.Wielkiemożliwościtkwią-
cewmiastachzjednejstrony,problemyiutrudnieniawłaściweżyciumiejskiemu
zdrugiejnależądonajpotężniejszychczynnikówwpływającychnanasząegzysten-
cję,teżczynnikamipobudzającymiindywidualneizbiorowenadzieje,aleioba-
wy,czegoniewolnolekceważyć1.
Historiacywilizacjitowistociehistoriamiast.Miastobywapostrzeganejako
ważnespoiwoludzkichdziejów.Wstarożytnościcivitasalbopolisoznaczałomia-
stobędącezarównoskupiskiembudowli,jakispołecznośćmiejskączypaństwo.
Materialniemiastostajesięsymbolemelementużyciaiduchaswoichmieszkańców
orazodzwierciedleniemokreślonejepokihistorycznej.Możnastwierdzić,żemia-
stokształtujeokreślonątożsamośćczłowieka2.To,żemiastotworzązamieszkują-
cyjeludzie,rozumielibardzodobrzejużstarożytni.Podczaswojenprowadzonych
wtamtymczasieprzezAsyryjczyków,Egipcjan,Babilończyków,Persów,Greków,
KartagińczykówczyRzymianpopokonaniunaroduczypaństwaprzeważniedo-
chodziłodoniszczeniamiast(np.Jerozolimy,Kartaginy).Zagładaarchitekturymiej-
skiejwyrażającejduchanarodunajczęściejbyłapołączonazzagładąelityduchowo-
-intelektualnejnarodu3.
Miastazmieniłyobliczeświata,zmieniłynietylkośrodowiskonaturalne,nietyl-
koinaczejzagospodarowałyprzestrzeń,lecztakżeprzekształciłyjakośćżyciaczło-
wieka.Życiewmieściejakonowaformawyznaczyłonowepotrzebyzbiorowości
ludzkiej,określiłodziałaniagospodarcze,kulturalneipolityczne.Złeidobrecechy
wspólnotwiążąsięzmiejskimstylemżycia.Miastoimieszczaństwojakowspólnota
zamieszkującaterenymiasttotematbardzorozległy,przezktóregopryzmatmożna
poznawaćrozwójświata,badaćróżnedziedzinyżycia,wtymżyciewprzeszłości4.
1
K.Frysztacki,Miastametropolitarneiichprzedmieścia.Zproblematykisocjologii
miastaorazbadańnadrzeczywistościąkrakowską,Kraków1997,s.10.
2
Zob.P
.Rybicki,Społeczeństwomiejskie,Warszawa1972,s.30-72.
3
E.Nycz,Dorastaniewprzestrzenispołeczno-kulturowejmiastaprzemysłowego.Stu-
diumsocjologiczno-pedagogiczne,Opole2001,s.14,15.
4
M.Bogucka,H.Samsonowicz,DziejemiastimieszczaństwawPolsceprzedrozbioro-
wej,Wrocław1986,s.5.