Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
iMarsyliuszazPadwy,zakładającawyższośćsoborupowszechnegonadpa-
pieżem,nabraławczasachschizmypełniejszegouzasadnienia.Rozwijający
sięwXIVw.duchkorporacyjnyistanowypodsuwałmyślprzeniesieniajego
zasadnapłaszczyznęorganizacjikościelnej.PojawiłysięwyobrażeniaoKo-
ścielejakoowielostopniowejorganizacjikorporacyjnej,naczelektórejstoi
wprawdziepapież,aleposzczególnegrupymająswojenienaruszalneprawa.
WpełnidoktryniekoncyliaryzmudałwyrazKonradzGelnhausenw1380r.
wswejEpistolaconcordiae,gdziebezogródekstwierdzałwyższośćKościo-
łapowszechnegonadpapieżemikardynałamiorazkoniecznośćomawia-
niaprzezwszystkichsprawwszystkichdotyczących.WśladzaKonradem
wrokpóźniejHenrykzLangensteinwswejEpistolapaciswyraziłpogląd,
żeKościółmożeusunąćpapieżaźlewybranegoinieodpowiedniego.Twier-
dząkoncyliaryzmustałysięuniwersytetyzparyskimnaczele,gdziedziałal-
nośćswoichpoprzednikówkontynuowalinaprzełomiestuleciJanGerson
iPiotrzAilly.Byłotoniezaprzeczalnymdowodemawansuelitintelektual-
nych,którewXIVw.,azwłaszczawdrugiejjegopołowieodgrywaćzaczęły
wżyciupublicznymikościelnymnieporównywalniewiększąrolęniżwstu-
leciachpoprzednich.Ruchkoncyliarystycznyprzywszystkichswoichplu-
sachiminusachpołożyłnakonieckresschizmiezachodniej,leczdopiero
wosiemnaścielatpośmiercikrólowejśw.Jadwigi.
PodczasgdycałaniemalEuropa„gotycka”końcaXIVw.pozostawa-
ławkręguproblemów,postawiwyobrażeńtypowośredniowiecznych,we
Włoszech,zaAlpami,budziłsięnowykierunekintelektualno-artystyczny
—renesans.Początkowobyłtoruchelitarny,leczwydałwielkiepostacie.
Uprogustulecia,jaksłupgranicznymiędzyśredniowieczemiodrodzeniem
stoiwielkiDante.FrancescoPetrarka,któryumarłwrokunarodzinJadwi-
gi,odwoływałsięniejakmędrcyśredniowieczadofilozofiistarożytnej,ale
odkrywałstarożytnośćwcałejjejkrasiezuwielbieniemdlaliteraturypięk-
nejipoezji,dlakultuczłowieka|
|iprzyrody.Podwalinypodwłoskąpoezję
54
lirycznąpołożyłwsłynnychsonetachdoLaury,którestałysięwzoremdla
przyszłychpokoleńwłoskichpoetów
,mimożetworzyłtakże—wjegoprze-
konaniuważniejsze—dzieławjęzykułacińskim.WielkihellenistaGiovanni
Boccaccio,zmarływrokpoprzyjściunaświatJadwigi,tworzyłwatmosfe-
rzepsychozyspowodowanejprzezczarnąśmierć,alejakgdybynaprzekór
tejpsychozie,głosiłwswymDekameroniepochwałęmiłościiintelektu,afir-
mującludzkieinstynktytłumioneprzezmoralnośćśredniowiecza.Wszyscy
49
