Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Obrazpolskiejpolitykinakreślonyprzezrosyjskichdziennikarzyprzedstawiłamzpunktuwidzenia
aksjologiilingwistycznej.Polskiebadanianadaksjologiąjęzykazapoczątkowaławlatach
osiemdziesiątychJadwigaPuzynina(Puzynina1981,1982a,1982b,1984,1986,1989),które
kontynuowałairozwijaławlatachnastępnych(Puzynina1992,1993,1997,2003).Aksjologiczne
badaniajęzykoweprowadzilitakżeAnnaWierzbicka(Wierzbicka1999),ElżbietaLaskowska
(Laskowska1993),IrenaKamińska-Szmaj(Kamińska-Szmaj2001),HenrykKurczab(Kurczab2012)iin.
BadanianadwartościowaniemwjęzykuwujęciukognitywistycznymprowadziłTomaszKrzeszowski
(Krzeszowski1994,1999,2003).
PojęciuHwartość”przypisujesięwlingwistyceróżneznaczenia.JadwigaPuzyninapojmujewartość
jakoHuznawanieczegośzadobre(wjakimśstopniuipodjakimśwzględem)lub(wjakimśstopniui
podjakimśwzględem)złe”(Puzynina2003,s.27).Przyjmujeonaogólneznaczenieokreślenia
Hdobry”,takjakwiększośćbadaczy,naprzykładJ.Bartmiński:HMówiącowartościach,mamnamyśli
to,cowświetlejęzykaikulturyludzieprzyjmujązacenne,niewchodzącaniwszczegółowetypologie
wartości,aniwrozróżnianiewartościabsolutnychisubiektywnych,deklarowanychczyrzeczywiście
praktykowanych”(Bartmiński2006a,s.133).PordefinicjeELaskowskiejiH.Kurczaba:HWartośćjest
cechąwskalidobry-złyprzypisywanąprzedmiotowi(obiektowi)przezosobę(subiekta)”(Laskowska
1993,s.33);H…wartościowaniejestprocesemformułowaniasądówwartościującychprzypisujących
wartościcechom,zachowaniom,stanomrzeczy,iprzedmiotom”(Kurczab2012,s.11).JPuzynina
uważa,żewartościdadząsięwydzielićwjęzykujakoelementy.Odmiennypoglądreprezentuje
Krzeszowski:wartościprzenikającałyjęzykinależyjeuwzględnićwopisieznaczeniawyrazu.Wjego
koncepcjiznaczeniaHdobry”-Hzły”sytuująsięnawspółrzędnejpoziomej,natomiastnawspółrzędnej
pionowejukładająsięwartościhierarchiczne,odgórydodołu:Bógiczłowiek–zwierzęta–rośliny–
materianieożywiona(Krzeszowski1994,1999,2003).
UżywampojęciaHwartość”wrozumieniuJ.PuzyninyiJ.Bartmińskiego(por.innepodobne
definicje).DziennikarzerosyjscyprzypisująwartośćHdobry”alboHzły”różnymaspektompolskiej
polityki.Popewnychwahaniachuznałam,żefunkcjęwartościującąpełniąnietylkowypowiedzi
dziennikarskie,aletakżecytatyiprzytoczeniasądów,naprzykładpolitykówczyekspertów.Nie
zostałyonezamieszczonewartykuleprzypadkiem:mająwpłynąćnapoglądyiemocjeodbiorcy.Por.
np.:Однакопрофессор-политологЯцекВудзсчитает:[…]«Еслион[ЯрославKачиньский]
проиграет,ЗиСпопростуисчезнетсполитическойсцены».(JednakżepolitologprofesorJacek
7
