Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Czterdziestytomnaukowegoperiodykuzdecydowaliśmysiępoświęcićproblema-
tycereligijnejwostatnichwiekach,zpołożeniemakcentunalata,wktórychżyjemy.
Jejwyboremnierządziłprzypadek,skoroświat,wedługpowszechnieakceptowanego
systemuliczenialat,rozpocząłswojetrzecietysiąclecieponarodzeniuChrystusa.Nie-
przypadkowouwagaautorówskupionabyłanaEuropie,którazdajesiębyćlaborato-
riumświatowychprzemianwtejsferzeżyciaspołecznegoiindywidualnego.
GdywwiekachśrednichStaryKontynentzostałwcałościschrystianizowany,wy-
dawałosięjegowłodarzom,anadewszystkopapieżom,stanowiącym„duchowągło-
wę”rodzinynarodów,połączonychwspólnąreligiąistrukturamiwyznaniowymi,że
otonastaływarunkibudowyewangelicznegoKrólestwaNiebieskiegonaziemi.Nie-
bawemnaskutektrwałychrozłamów,dokonanychnajpierwwroku1054wewschod-
niejczęściEuropy,apotemwXVIwiekupowystąpieniuMarcinaLutra,wwielupań-
stwacheuropejskichwyznawcychrześcijaństwamusielidzielićnacodzieńprzeświad-
czenieistnienianietylkojednejreligijnejprawdy.Zmianydokonywałysięrównież
wspojrzeniunaświatireligie–najpierwwdobiehumanizmu,apotemwokresiera-
cjonalizmu.NasilającesięwXIXwiekuatakinietylkonainstytucjęKościoła,ale
ijegonaukę,awreszcieproceslaicyzacji,sekularyzacjiorazprywatyzacjireligii–
wszystkotozaczęłospychaćreligięnamarginesżyciaspołecznego.
Wewszystkichzaprezentowanychrozprawachodnaleźćmożnanietylkosygnali-
zowanehistoryczneuwarunkowania,aleisymptomyprzemianwposzczególnychpań-
stwach.Uznaliśmyjednakzaceloweanalizyowedopełnićpróbamizdiagnozowania
aktualnejsytuacjiiwyłowienianiektórychproblemów,zjakimiprzyjdziesięzmierzyć
religioznawcom,antropologomkulturyifilozofomreligii,którzyobecniemogąjedy-
niezasygnalizowaćtenowezagadnieniaprzednaukąstojące.
Wniniejszymtomienieprzypadkoworozbudowanyzostałdziałrecenzjiirefleksji
namarginesiewydanychwłaśnieksiążek.Atrudnoniezauważyć,żewłaśnieostatnie
miesiąceilatazapoczątkowującewiekXXIzaowocowaływielościąpublikacjinainte-
resującynastemat.Ichtreśćjesttymgodniejszauwagi,żeautorzywywodząsię
zpaństwozróżnicowanejsytuacjiwyznaniowej.
Całośćdzieładopełniawykazpracmagisterskichidoktorskichporuszającychni-
niejsząproblematykę,aobronionychwInstytucieReligioznawstwaUniwersytetuJa-
giellońskiegowramachkształceniastudentówwsystemiestudiówmagisterskich
–zaocznych,stacjonarnychipodyplomowych,atakżedoktoranckich.Liczebność
owychdysertacji,atakżeliczbapracownikównaukowych,którajeprowadziławra-
machkilkuzakładówfunkcjonującychwnaszyminstytucie,potwierdzażywyudział
religioznawstwakrakowskiegowdyskusjinatematreligiiwnowożytnejdobie
iwspółczesnymświecie.
Licznymautorom,którzyswymiprzemyśleniamiubogacilinasze„StudiaReligio-
logica”,nieobcajestjednakświadomość,żeaktualnystanreligiiwEuropienieupo-