Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozwójdziecka
programu.Nakanwęgenetyczniezaprogramowanegomorfofunkcjonalnegoroz-
wojutkanekinarządóworazmetabolizmuustrojowegonakładasięstymulacyjne
oddziaływanietzw.gryhormonalnej,ozróżnicowanymstopniujejnatężeniawza-
leżnościodrodzajuhormonuiokresurozwojuosobniczego.
Integracjaustrojuwmorfologicznieifunkcjonalniepełnosprawnąjednostkę
biologicznązachodzipodmodyfikującymwpływemszerokopojętegośrodowiska,
wktórymzasadnicząrolęspełniażywienieiruch.Sątoniekwestionowaneatrybu-
tyżyciairozwoju.
Ostatecznymwyrazemadaptabilności,czyliprzystosowaniaustrojudozmienia-
jącychsięwarunkówśrodowiska,jestprzedewszystkimsprawnośćfunkcjonalna
organizmu,anietylkowymiaryiwielkośćciała.
Bezznajomościspecyfikiposzczególnychetapówrozwojudzieckaiuwzględ-
nieniaichodrębnościniemożnaobecniepoprawnierealizowaćwczesnejprofilak-
tykiwpediatrii.Niemożeteżbyćprawidłowegopostępowaniaprewencyjnego
wmedycyniedorosłychbezprofilaktykiwewcześniejszychokresachrozwojuczło-
wieka,np.wodniesieniudotzw.choróbcywilizacyjnych(p.rozdz.11).
Odrębnośćauksologiiwynikaprzedewszystkimzeswoistościwykorzystywa-
nychmetodbadawczych.Miernikirozwojuisprawnościfizycznejsądziśuznawane
zapozytywne,prosteiczułewskaźnikizdrowia.Rzetelnawiedzaauksologiczna
okazujesięniezbędnanietylkodlaprofilaktyki,diagnostykiiprognozowaniaroz-
wojuiosiągnięćmotorycznych,aletakżedladziałańkorekcyjno-rehabilitacyjnych.
Podstawowymiiniezbędnymielementamipotrzebnymidorealizacjiprogramu
optymalizacjiochronyzdrowiadzieciimłodzieżysąumiejętnośćdiagnozowania
poziomurozwojuiznajomośćdynamikiprocesówwzrastaniaidojrzewania.Zna-
jomośćprawidłowościrozwojujestdlalekarzasprawującegoopiekęnaddziec-
kiem(lekarzrodzinny,pediatra,lekarzsportowy)orazdlapielęgniarkipracującej
zdziećmitakniezbędna,jakdlachirurgaznajomośćanatomii.
3.2.Czynnikirozwoju
Istotąrozwojuwyższychorganizmówżywychjestdoskonaleniesięorganizmu,
zmierzającedouzyskaniajaknajwiększejsamodzielnościiprzedłużeniaistnienia
gatunkuprzezwydaniepotomstwa.
Możliwośćsamodzielnejegzystencjijestwynikiemdługiego,około20-letniego
(
1
/
4
życia!)wieloetapowegoprocesuprzemian,odprostejkomórkidoskompliko-
wanegodojrzałegoorganizmuludzkiego.Mimoswejjednolitościiintegracjizło-
żonośćprocesurozwojunarzucakoniecznośćwyróżnienia3podstawowychjego
składowych:
•
wzrastania,czylizwiększaniawymiarówimasyciała;
•
różnicowania,polegającegonamorfologicznejspecjalizacjinarządowej
ikształtowaniutypowychproporcjiciała,
•
dojrzewania,czylidoskonaleniafunkcjonalnego,łączniezmiędzynarządową
integracjąwjednolity,pełnosprawnyorganizm.
34
