Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Intonacja
25
silniejszezmianyF
0,wydłużeniaczasuartykulacji,wzrostintensywności(tamże,
s.181-183).
WedługI.Sawickiej,opróczopisanychwyżejcechfunkcjonalnych,należywy-
różnićrównieżcechyniefunkcjonalneintonacji.Inwentarztychostatnichautorka
podajezaT.M.Nikołajewą(1977).Należądonich:
-rodzajtonuniosącego,czylicharakterystykaprzebieguF
0napoczątku
frazy,
-rodzajrozkładustrukturymelodycznej,któryzależyodtego,czynrysunek
liniiF
0wefrazierozkładasięnasylabachakcentowanych,czyteżrealizuje
sięnapewnymciągusylab,niezależnieodtego,czysąoneakcentowane,
czynieakcentowane”,
-typmonotonnylubniemonotonnyintonacji,
-interwałwysokościwprzebieguintonacji(Sawicka1995,s.181).
1.2.2.1.Opisintonacjiwkategoriikonturów
Konturyintonacyjnesązłożonymijednostkami,którymprzypisujesięreali-
zowaniefunkcjisemantycznychigramatycznych.Uznajesięjezanajbardziej
czytelneinajważniejszekomunikacyjniestrukturyintonacyjne.
Tradycyjniewyróżniasiędwapodstawowekonturyintonacyjne:opadający
(kadencję)irosnący(antykadencję).Kadencjawyrażazamknięciecałości,zakoń-
czenie,antykadencjazaśjestoznakąbrakufinalności.Kadencjacharakterystyczna
jestdlazdańoznajmujących,odpowiedzi,finalnychczęściokresówwprozie.An-
tykadencjawystępujewpytaniach,wezwaniachiwpierwszychczęściachokresu
wprozie(Dłuska1976,s.48).Odstępstwemodtejregułysąpytaniazpartykułą
nczy”ipytaniaztzw.akcentemdynamicznym.B.Wierzchowska(1980,s.139)
dodaje,żekadencjawystępujewwypowiedziachnienacechowanychemocjonal-
nie,poleceniachirozkazach.Antykadencjanatomiastjestcharakterystycznadla
pytańorozstrzygnięcieoraznienacechowanychemocjonalniepytańwymagają-
cychdłuższejodpowiedzi.Omawianekonturyintonacyjnewystępująwkońco-
wychodcinkachwypowiedzi,czyliintonemach.
PodobnestanowiskoprezentująD.OstaszewskaiJ.Tambor(2000).Autorki
wyróżniająkadencjęwystępującąwzdaniachoznajmującychniewymagających
uzupełnienia,wzdaniachwykrzyknikowychipytaniachouzupełnienieorazan-
tykadencjęobecnąwzdaniachoznajmującychwymagającychuzupełnieniaoraz
wpytaniachorozstrzygnięcie(tamże,s.95).
Niektórzybadaczewymieniajątrzyzasadniczekonturyfunkcjonalne:kadencję,
antykadencjęiprogrediencję.H.W.Wodarz(1962)podaje,żeintonacjazamknięta,
terminalna(kadencja)charakteryzujezdaniaoznajmujące,rozkazujące,wykrzyknie-
