Book content
Skip to reader controlsSkip to navigationSkip to book detailsSkip to footer
14|Przedświtpolskiejegiptologii-szkicebiograficzne
-powstałaprawdopodobniejużw1555roku,chociażdopierood1624rokufunk-
cjonowałajakogimnazjumakademickie6.Odpoczątkuswegoistnieniaotoczona
byłabardzotroskliwąopiekąwłaścicielimiasta,którzydbalinietylkoojejbyt
materialny,aletakżeodobórodpowiedniejkadrynauczycielskiej,bypoziomna-
uczaniaściągałdoniejjaknajwięcejuczniów,zwłaszczazzamożnychrodzin
mieszczańskichiszlacheckichnietylkozWielkopolski.Rozbudowywanoteżbi-
bliotekęszkolnąnabaziedarówizakupów,takbyzapewniałapomocwkształce-
niuistanowiławarsztatpracydlazatrudnionychpedagogów.Ostronęmaterialną
szkołydbałyrównieżinneokolicznerodymożnowładcze,bywymienićtylko
Zawadzkich,aprzedewszystkimodbywającesięwWielkopolscesynodybraci
czeskich.
Wczasienajwiększegorozkwitugimnazjumnauczaliwnimmiędzyinnymi
JanAmosKomeński7,JanRybiński8iAndrzejWęgierski9.Wokółszkołyskupiło
sięcałeżycienaukoweikulturalnetegoprężnierozwijającegosięwpoczątkuXVII
wiekuprywatnegomiastawielkopolskiego.Działałtuteżteatrszkolnyprezentu-
jącypubliczniedramaty,którychakcjarozgrywałasięmiędzyinnymiwEgipcie
zaczasówpierwszychPtolemeuszy(wystawionaw1650r.).Inscenizacjęprzygo-
towałrektorszkołySebastianMacernabazieJanuaLinguarumKomeńskiego;
bohateramijejsąfilozofstoikCleantes,poetaigramatykApoloniusz,geograf
Eratostenesorazpostaciesymbolizującechłopów,rzemieślników,pasterzy
iuczonych10.Działalnośćteatralnajakojednazważniejszychformedukacjimło-
dzieżyszkolnejbyłabardzorozpowszechnionawepocebaroku.Wsiedemna-
stowiecznymLesznieistniałytrzydrukarnieedytującepodręcznikinapotrzeby
szkołyorazdziełamiejscowychuczonychiliteratów11.
WłaśniezLesznemzwiązałsięnaczasdłuższymedyk,cieszącysię
wEuropiesławąpolihistora,autorlicznychpublikacjizróżnychdziedzinnauki
6
Opoczatkachszkołyijejdziejachdo1656r.zob.Dworzaczkowa2003b.
7
JanAmosKomeński,ur.28III1592wNiwicachnaMorawach,zm.15XI1670wAmsterdamie;
pedagog,autorlicznychpodręczników,wPolsceod1628r.,związanyzgimnazjumwLesznie,
gdziewlatach1637-1641pełniłfunkcjęrektora;w1656r.uciekłzmiastawrazzeSzwedami
iudałsiępoczątkowonaŚląsk,apóźniejdoNiderlandów.
8JanRybiński(1594-13IX1638wObrzycku),synMacieja;rektorgimnazjumakademickiego
wLeszniewlatach1626-1629,ministerzborówwKwilczu,Grębocznie,od1633r.seniorzborów
wielkopolskich.
9AndrzejWęgierski,ur.16XI1600wOstrorogu,zm.21VI1649wOrzeszkowie,synWacława;
studiawLejdzie,Franeker,Gröningenwlatach1625-1629,nauczycielwKwilczu,rektor
GimnazjumwLeszniewlatach1629-1633;pastorkalwiński,bibliofil,historyk,bibliograf.
10
Macer1650.Zob.Matuszewski1998,s.95-96;Kurdybacha1957.
11Zob.Kawecka-Gryczowa1964.
