Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Chińskiepowiedzenie:„Obyśżyłwciekawychczasach”czerpieswążywotność
zpodstawowejwłasnościczasu,jakąjestruchgenerującyzmianę.Zawszezatem
zperspektywyposługującychsięnimczasy,wktórychprzyszłoimżyć,niezwy-
kleinteresujące.Skorowkażdymmomencierozwojuludzkościmożemyodnaleźć
elementywalki„starego”z„nowym”
,todlaczegoakuratnamdanąrzeczywistość
miałobysięuznawaćzatakowe„ciekaweczasy”?Uzasadnieńmożemyspotkać
wiele,choćnajczęściejpowtarzaneodnosisiędoniespotykanejszybkości,skali
izasięguzmian,którenaruszająpodstawynawettychstruktur,którychstabilność
iniezmiennośćwydawałasiędotejporyniepodważalna.MówiącsłowamiZ.Bau-
mana,życiewewspółczesnym,zmiennymświecie„jestjakrozpędzonymoloch”1,
któregodynamikizmiannietylkojednostka,aletakżepojedynczegrupyspołecz-
ne(jakchociażbynaród)niewstaniesamodzielniekontrolować.
Kategoriąpojęciowąaspirującądomianakluczowejwwyjaśnianiuwszelkich
dokonującychsięprzemianjestprzedewszystkimglobalizacjapojęcie„skrót”
,
oznaczającezarównoprocesydzielenia,jakijednoczenia,awkażdymrazieodej-
ściaoddominacjidotychczasowychstrukturpolitycznych,gospodarczych,kultu-
rowych,społecznych,uwikłanychw„WielkąWalkęoNiezależnośćPrzestrzenną”2.
Tametaforycznawalkatoczysiętakżewobrębiedwóchkluczowychkategoriitej
pracy,uwikłanychwdialektykęmiędzylokalnościąaglobalnościąiprzypisaniem,
zakorzenieniemawykorzenieniem,pociągającązasobąwzajemnezmianywobu
sferach.Wtymkontekściezapewneracjęmająci,którzyuważają,żetożsamość
przestałabyć„skrzyżowaniemkompasuikotwicy”3.„Wyzwolona”zograniczeń
przypisaniowości(warunkowanejzarównoramamigrupowymi,kulturowymi,jak
ipołożeniemspołeczno-ekonomicznym)stałasię„przedmiotempożądania”
,„ce-
lem,naktóryskierowanewysiłkiposzukiwawcze”jednostekigrup.Celemdo
osiągnięciaprzezobapodmiotyjednakowotrudnym,chociażbyzracjicharaktery-
stycznegodlawspółczesnościrozdziałuczasuiprzestrzeni,któryprzyczyniasięnie
1Z.Bauman,Tożsamośćjakabyła,jestipoco?[w:]Wokółproblemówtożsamości,red.A.jaw-
łowska,Warszawa2001,s.11.
2Z.Bauman,Globalizacja,Warszawa2000,s.13.
3B.Misztal,Teoriasocjologicznaapraktykaspołeczna,Kraków2000,s.146.
7