Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
PrzestrzeńStarejWarszawy
pewne,żedziałki,któreprzekazanozakonnikom,wcześniejmusiałynależeć
domieszczan62.Niestetyzachowanadlategookresubazaźródłowajestbar-
dzoubogainiepozwalanapełniejszeprzedstawieniedziałań,któreumożli-
wiłyzrealizowanie–relatywniedużegowskalimiasta–założenia.Tenbrak
dopewnegostopniarekompensująjednakświadectwazwiązanezpóźniejszą
oblisko100latostatniąwiększąfundacjąksiążęcąwobrębiemurówmiejskich.
W1442r.księżnaAnnaBolesławowarozpoczęładziałaniazmierzające
dostworzeniaszpitalaśw.DuchaprzyklasztorzeAugustianów63.Wtymcelu
koniecznebyłojednakwykupienieodzakonudziałkipołożonejwbezpośred-
nimsąsiedztwiekościoła64,awdalszejkolejnościrównieżprzejęciesąsiedniej
parcelimieszczańskiej.ZdokumentuwystawionegoprzezksięciaBolesła-
waIVw1454r.wiadomo,żemiastoprzekazałopodzabudowaniaszpitala
domidziałkęcircaclaustrumsanctiMartini,atakżeogródPiotraSuszkipo-
łożonywbliżejnieokreślonymmiejscu65.Obiektytezostaływyłączonespod
jurysdykcjimiejskiej,aprzynajmniejuwolnioneodopłatzniązwiązanych.
WzamianzateustępstwaBolesławnadałobywatelomStarejWarszawyinne
terenypołożonenapołudnieodmiasta.Swoistawymiananieruchomości,do
którejdoszłomiędzyksięciemiobywatelamiczywładzamimiasta,została
przedstawionawdokumencieraczejjakodwustronnygestdobrejwoliniż
faktycznatransakcja.Takistanrzeczyniedziwi,jeślizauważymy,żezasadni-
czoobieoperacjewiązałysięzkorzyściamidlakażdejzestron:wznoszony
przezksiężnąszpitalmógłsłużyćrównieżmieszczanom66,zkoleizwiększenie
powierzchnimiastaprowadziłopośredniodowzrostudochodówksiążęcych.
Przedstawionydokument,choćdotyczywistociezałożeniaszpitala
św.Ducha,wiążesięściślezkolejnąfundacjąksiężnejAnny–sprowadzeniem
doWarszawybernardynów,doczegodoszłorównieżw1454r.Zakonnicy
ci–podobniejakwinnychośrodkach–otrzymaliodksiężnejziemiepoło-
żonepozamuramimiasta67:przydrodzeprowadzącejwkierunkuCzerska,
62Por.przypis24.
63Szerokootejfundacjizob.J.Karwasińska,Szpitalśw.DuchawWarszawie.Dzieje
fundacjiAnnyBolesławowejksiężnymazowieckiejpoczątkowe(1444-1544),Warszawa1938;
por.też:A.Karpiński,Pauperes…,s.261–264;Z.Podgórska-Klawe,Szpitalewarszawskie…,
s.14–16.
64W1442r.księżnakupiłaodzakonuaugustianówdziałkęiogródprzylegającedoko-
ściołaśw.Marcina,naktórychmiałstanąćszpital,AECV
,nr35i36.
65AGAD,dok.perg.nr1520;Przywileje…,nr9;AECV
,nr59;por.W
.Korotyński,Jak
izczego…,s.59.
66AndrzejKarpińskizakładał,żebyłatofundacjaprzeznaczonadlaludziniecobardziej
zamożnychniżkliencipozostałychprzytułków,por.idem,Pauperes…,s.263.
67MałgorzataMaciszewskazwróciłauwagęnaprzesłankinaturyideowej,materialnej
iduszpasterskiejzwiązaneztakąlokalizacjąichklasztorów,por.eadem,Klasztorbernar-
dyńskiwpejzażuprzedmieśćpóźnośredniowiecznychmiastimiasteczekKrólestwaPolskie-
goiWielkiegoKsięstwaLitewskiego,w:Ecclesiaetcivitas.Kościółiżyciereligijnewmie-
ścieśredniowiecznym,red.H.Manikowska,H.Zaremska,Warszawa2002,s.129–131.
