Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oddziałyaustriackie,wktórychNiemcystanowilimniejszość,domi-
nowalizaśCzesi,Chorwaci,Węgrzyi…Włosi,zachowałycałkowitą
lojalnośćwobecdomupanującego.Ideanaroduaustriackiegorodziła
sięwszeregacharmiihabsburskiej,czemudałwyrazwpodniosłym
poemacieFranzGrillparzer20.
Znamienne,żeaustriackatożsamośćnarodowakształtowałasię
właśniewśródżołnierzyarmiihabsburskiej.Miała,coprawda,dość
specyficznycharakter.Wojskowi,aosobliwieoficerowie,przysięgali
bowiemwiernośćmonarsze,anienarodowi(wtymmomenciepoja-
wiłobysiępytanie–jakiemu?)czypaństwu.Jednakwładcauosabiał
Austrię21.
Wczasachwzbierającegonacjonalizmuproceskształtowania
sięaustriackiejtożsamościnarodowejobejmowałniewielkączęść
poszczególnychnarodówmonarchii,niewyłączającaustriackich
Niemców.Optowaniezawłasnymnarodemwydawałosiębardziej
20
„Glückauf,meinFeldherr,führedenStreich!/NichtblossumdesRuhmes
Schimmer,/IndeinemLageristÖsterreich,/WirAndernsindeinzelneTrüm-
mer“–cyt.za:R.Schmitt,P.Strasser,Rot–Weiss–roteSchicksalstage.
EntscheidungsschlachtenumÖsterreich,St.Pölten–Wien–Linz2004,s.121.
OznaczeniupoematuGrillparzerapor.także:S.Krasa-Florian,DieAllegorie
derAustria.DieEntstehungdesGesamtstaatsgedankesinderösterreichisch-
ungarischenMonarchieunddiebildendeKunst,Wien–Köln–Weimar2007,
s.22–45.Wpolskimtłumaczeniupoematbrzmi:„SzczęśćBoże,Wodzuprowadź
wbój/Niejenodlachwałytwezuchy!/Austriajesttamgdzieobóztwój/My,
inni,jejczęściokruchy”.Asiódmastrofastwierdza:„Czesi,Madziarzy,jakstwo-
rzyłichBóg/Niekłócąsięszpetnieosłowa./Idą,gdywzywaniemieckiróg,/Bo
naprzód[„DennVorwärts”–R.K.]totakżeichmowa”–tłum.J.S.Buras;cyt.za:
G.Roth,PodróżdownętrzaWiednia,Warszawa2006,s.179.
21
Podcisařskýmpraporem…,s.275–280;por.także:I.Deak,Derk.(u.)k.Offizier
1848–1918,Wien–Köln–Weimar1995,s.200in.;J.Rydel,Wsłużbiecesarza
ikróla.Generałowieiadmirałowienarodowościpolskiejwsiłachzbrojnych
Austro-Węgierlat1868–1918,Kraków2001,s.111.ZdaniemMichałaBacz-
kowskiego„wojskoreprezentowałobardzotradycjonalistyczneprzywiązanie
docesarskościrozumianejrównieżniekiedyjakodeklaracjanarodowościowa”;
M.Baczkowski,Podczarno-żółtymisztandarami.Galicjaijejmieszkańcywobec
austro-węgierskichstrukturmilitarnych1868–1914,Kraków2003,s.44.
24
