Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.E.Sękowski(red.),Psychologiazdolności.Współczesnekierunkibadań,Warszawa2004
ISBN83-01-14189-1,©byWNPWN2004
ważnedlajednostkiodnalezienieindywidualnegosensuegzystencjiwyma-
gauświadomieniasobiekomplementarnościfunkcjipsychikiorazzrów-
noważeniaichenergetycznejdominacji.Będącacelemrozwojupełniapsy-
chicznamożliwajesttylkodziękiintegracjiprzeciwstawnychtendencji.
Obydwatypypostawy(ekstrawersjaiintrowersja)rozwijająwonto-
genezienajpierwjednąfunkcję.Dziękiniejczłowiekmożerozwijaćsię
wsposóbpewny,zróżnicowanyiwybiórczy.Tanajlepiejrozwiniętafunk-
cjapsychicznañzwanagłównąlubdominującąñokreślatyppsychiczny.
Jesttotypfunkcjonalny.Wdrugiejpołowieżyciapostawyobuorientacji
ulegająwzględnemuzrównoważeniu,copozwalanadopełnieniewrodzo-
negotypuosobowościorientacjąprzeciwstawną.Dalszy,jużświadomy
rozwój,zwanyindywiduacją,umożliwiaprzyswojenieiwykorzystanie
pozostałych,pomocniczych,dotychczaspodrzędnychfunkcjipsychicz-
nych.Zatemrozwijaniejednejsferyjestjedynieodkrywaniemjednego
zbiegunówwielowymiarowejosobowościczłowieka.
Ideęcałościowegoujmowaniaczłowiekaznajdujemyteżwpracach
S.Kierkegaarda.Tegowielkiegofilozofaprzełomuwiekówuznająniektó-
rzy(May,1989)zawybitnegopsychologa,człowiekaobdarzonegonie-
zwykłąintuicjąpsychologiczną.Pisał,Ñczłowiekjestsynteząduszy
iciała,którąkonstytuujeidźwigaduchî(Kierkegaard,1996,s.97).Raziła
godychotomiarozumuiuczuć.Podkreślałznaczeniebezpośredniego
doświadczeniawpoznawaniu.Twierdził,leżyonoupodstawprzeżywa-
nejsubiektywnościiobiektywności.Akcentował,rzeczywistośćmoże
byćbadanaidoświadczanatylkoprzezcałegoczłowieka,tj.czujący,
myślącyidziałającyorganizm.Niemożnazatemoddzielaćodsiebiemy-
ślenia,uczućiwoli.Prawdabowiemistniejedlakażdegoczłowiekatylko
wtedy,kiedyonsamñjakozłożonaistotañtworzywdziałaniu.
Współczesnośćiposzukiwaniepomostów
Ideazbliżeniainteligencjiiosobowościzaprzątaumysływieluwspół-
czesnych.Przedstawiamytrzypropozycje,trzyodmiennestanowiska.Auto-
rzypomysłówznanymibadaczami,twórcamilubwspółtwórcamipopu-
larnychkoncepcjiinteligencji.Wykonalioniodważnykrokwkierunku
połączeniasferdotychczaszazwyczajrozdzielanychiprzeciwstawianych.
Wyjściowezainteresowaniaumysłemważąnaspecyficeujęćñwanali-
zachdominująwątkipoznawcze.
19