Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
AndrzejMASTALERZ
nazywasięplyometrycznymi.Stworzeniepodstawowychzałożeńpodstruk-
turęruchutakiegoćwiczeniaprzypisujesięVerkhoshanskiemu(1966).Jako
trenerrosyjskichskoczkówzauważyłon,żeskoczkowiezkrótkimczasem
kontaktuzpodłożem(wfazieamortyzacji)mielinajlepszewynikiwtestach
skocznościowych.Napodstawietychobserwacjiwyciągnąłwniosek,żedla
uzyskaniadobregowynikuwćwiczeniachskocznościowychwymaganejest,
abymięśniebyłyzdolnedopokonaniadużychsiłwczasiefazyamortyzacji.
Uważał,żejeżelimięśniebędą„ekscentryczniesilne”tobędąsiękurczyć
szybciejiwewłaściwymkierunkunapędzaćciało.
1.1.Mechanizmyadaptacyjnedopracymięśnia
wcyklurozciągnięcie–skurcz
Skutecznośććwiczeńwykonywanychzmaksymalnąintensywnością
iopartychnaSSCzależyodtrzechmechanizmów:
•Zdolnościdomagazynowaniaiwykorzystywaniaenergiisprężystości.
•Neurofizjologicznejreakcjinarozciąganie.
•Nerwowo-mięśniowychmechanizmówadaptacyjnych.
Pierwszymechanizmjestskutkiempracymięśninastępującejpoich
wcześniejszymwydłużeniu.Wmodelumięśniawyróżnianesąelementy
kurczliweisprężyste.Wynikiemdziałaniapierwszychjestsiłamięśnia,ale
wniektórychprzypadkachmożliwejestrównieżwykorzystywaniesiłypo-
chodzącejodelementówsprężystych(pasywnych).Elementysprężyste
(SEC)sątościęgnaipowięzieorazinnepostacitkankiłącznejznajdujące
sięwmięśniu.EdmaniTsuchiya(1996)orazHerzogiwsp.(2003)wskazują
jeszczejednoźródłosiłypasywnej.Możenimbyćwłóknoleżącewewnątrz
sarkomerupomiędzyliniąZiMnazywanetitina,któregonaprężenierośnie
wmiaręzmianydługościmięśnia.Każdewydłużeniemięśniawymagaużycia
pewnej,corazwiększejsiły.Dlategoteż,abySECmogłymagazynowaćener-
gięniezbędnejestwydłużeniemięśniapodwpływemsiły[AsmusseniBonde-
Petersen,1974;Cnockaertiwsp.,1978;Edmaniwsp.,1978,1982].Nadmier-
nerozciągnięciemięśniamożejednakwpłynąćodwrotnie,zmniejszającwiel-
kośćpracywykonanejprzezmięśnie[Avisiwsp.,1986;Ettemaiwsp.,1990].
Faktwzrostusiłypowydłużeniumięśniajestpowszechnieakceptowany.Zja-
wiskotakiebyłoobserwowanejużwpracach,którepowstałyprzeszłosześć-
dziesiątlattemu[Fenn,1924;Katz,1939;Hill,1938].LeviniWymanw1927
rokuzapomocąSECwyjaśnialirelatywniedużąpracęwykonywanąprzez
mięśniepodczasruchuzmaksymalnąprędkością.Cavagnaiwsp.(1968),
